«Κυνηγοί» θησαυρών «σκουπίζουν» τους βυθούς των ωκεανών, αναζητώντας τα πολύτιμα φορτία εμπορικών πλοίων που έχουν χαθεί πριν από πολλά χρόνια.
Η απώλεια αυτών των μεγάλης αξίας φορτίων προκάλεσε, στην εποχή τους, μεγάλες οικονομικές αναταράξεις, αλλά και η ανεύρεσή τους «πυροδοτεί» πολυετείς δικαστικές διαμάχες, που φτάνουν μέχρι τις μέρες μας.
Δεν είναι τυχαίο ότι η βύθιση μιας ισπανικής γαλέρας στα τέλη του 18ου αιώνα χαρακτηρίστηκε «το ναυάγιο που άλλαξε τον κόσμο», ενώ μια άλλη γαλέρα, που η θέση του ναυαγίου της προσδιορίστηκε μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο, αποκαλείται «το Αγιο Δισκοπότηρο των ναυαγίων».
Ομως, σημαντικές ιστορίες «κρύβουν» και πιο σύγχρονα ναυάγια πλοίων που μετέφεραν, επίσημα ή ανεπίσημα, μεγάλης αξίας χρυσό ή ασήμι.
Οπως το ναυάγιο ενός ατμόπλοιου που μετέφερε 15 τόνους χρυσού και η βύθισή του συνετέλεσε τα μέγιστα στην πρώτη παγκόσμια οικονομική κρίση του 1857.
Σε αυτή την περίπτωση, οι «κυνηγοί θησαυρού» που βρήκαν το ναυάγιο ήταν και οι κερδισμένοι της υπόθεσης παίρνοντας το 92% του φορτίου…
Το «Ριπάμπλικ» είχε μια κρύπτη στην οποία βρίσκονται αμερικανικά χρυσά νομίσματα ή ράβδοι χρυσού αξίας περίπου τριών εκατομμυρίων δολαρίων σε τιμές του 1909, που ισοδυναμεί με πάνω από ένα δισεκατομμύριο σημερινά δολάρια, για την ενίσχυση του τσάρου που προσπαθούσε να αντιμετωπίσει τις εργατικές εξεγέρσεις
Η Ισπανία υπήρξε μεγάλη ναυτική και αποικιοκρατική δύναμη. Γι’ αυτό οι γαλέρες της, ιδιαίτερα τον 18ο αιώνα μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα, μετέφεραν συχνά μεγάλους θησαυρούς.
Ενα από αυτά τα ναυάγια έχει μείνει γνωστό ως «το ναυάγιο που άλλαξε τον κόσμο».
Πρόκειται για το ισπανικό ιστιοφόρο «El Cazador» το οποίο βυθίστηκε κάτω από άγνωστες συνθήκες το 1784 και για 200 χρόνια επισήμως ήταν «αγνοούμενο».
Το ναυάγιο που στοίχισε μια πολιτεία
Η αποστολή του πλοίου ξεκίνησε στις 20 Οκτωβρίου 1783, όταν ο βασιλιάς της Ισπανίας Κάρολος ΙΙΙ έδωσε εντολή να μεταφερθεί μια μεγάλη ποσότητα νομισμάτων στη Λουιζιάνα των ΗΠΑ, που ήταν τότε ισπανική αποικία.
Στόχος του ήταν να σταθεροποιήσει το εξασθενημένο νομισματικό σύστημα της περιοχής αλλάζοντας το υποτιμημένο τοπικό χαρτονόμισμα με ασημένια νομίσματα.
Γι’ αυτόν τον λόγο, το «El Cazador» πήγε στο Βερακρούς στο Μεξικό, όπου φορτώθηκαν 450.000 ισπανικά νομίσματα και στις 11 Ιανουαρίου 1784 αναχώρησε για τη Νέα Ορλεάνη.
Από τότε δεν ακούστηκε τίποτα γι’ αυτό το σκάφος και παρά τις προσπάθειες των Ισπανών δεν βρέθηκε κανένα ίχνος του.
Ομως, στις 2 Αυγούστου 1993 μια μηχανότρατα, ψαρεύοντας στον Κόλπο του Μεξικού, περίπου 50 μίλια νότια της Νέας Ορλεάνης, τραβώντας τα δίχτυα έφερε στην επιφάνεια μια ασυνήθιστη «ψαριά».
Το δίχτυ ήταν γεμάτο με ασημένια νομίσματα, με ισπανικά σύμβολα, τα χαρακτηριστικά του νομισματοκοπείου του Μεξικού, και με ημερομηνία 1783.
Η απώλεια αυτού του θησαυρού αποδείχτηκε καταστροφική για την οικονομία της Λουιζιάνα και εμπόδισε την Ισπανία να επωφεληθεί από τη βασική κτήση της στον Νέο Κόσμο.
Παρότι η Ισπανία έστειλε περισσότερο ασήμι, η οικονομία δεν ανέκαμψε ποτέ και οι περαιτέρω προσπάθειες για τη σταθεροποίηση του νομίσματος απέτυχαν.
Ετσι, καθώς η Ισπανία δεν μπορούσε να αποκομίσει κέρδη από τις κτήσεις της στη Βόρεια Αμερική και για να αποφύγει έναν πόλεμο με τη Γαλλία, ο βασιλιάς Κάρολος IV παραχώρησε το 1800 τη Λουιζιάνα στη Γαλλία.
Μόλις τρία χρόνια αργότερα, το 1803, ο Ναπολέων πούλησε τη Λουιζιάνα στον πρόεδρο των ΗΠΑ Τόμας Τζέφερσον για 15 εκατομμύρια δολάρια (περίπου 3 σεντ ανά στρέμμα)…
«Το Αγιο Δισκοπότηρο των ναυαγίων»
Μια άλλη ισπανική γαλέρα έχει χαρακτηριστεί «το Αγιο Δισκοπότηρο των ναυαγίων», καθώς πιστεύεται ότι μετέφερε έναν από τους μεγαλύτερους θησαυρούς που έχουν χαθεί στη θάλασσα.
Η γαλέρα «Σαν Χοσέ» (San Jose), με πλήρωμα 500 άτομα, ταξίδευε το 1708 ως μέλος μιας νηοπομπής 15 σκαφών, από τον Παναμά στην Καρταχένα της Κολομβίας, όπου βυθίστηκε μετά από μια ναυμαχία με βρετανικά σκάφη.
Πιστεύεται ότι μετέφερε έναν μεγάλο θησαυρό που είχε συγκεντρωθεί από τις αποικίες της Νότιας Αμερικής για να σταλεί στην Ισπανία και να ενισχύσει το ταμείο του βασιλιά Φιλίππου Ε’ στον πόλεμο εναντίον των Αγγλων.
Η αξία του υπολογίζεται ότι ξεπερνάει τα 800 εκατομμύρια €, αν και πολλοί κάνουν λόγο ακόμα και για πάνω από 10 δισεκατομμύρια.
Οι προσπάθειες για τον εντοπισμό του ναυαγίου εντάθηκαν τη δεκαετία του 1980.
Τότε, όμως, ξεκίνησε και μια μεγάλη δικαστική διαμάχη ανάμεσα στην κυβέρνηση της Κολομβίας και μια αμερικάνικη εταιρεία η οποία είχε ανακοινώσει ότι εντόπισε την περιοχή του ναυαγίου.
Η δικαστική διαμάχη τελείωσε το 2011, οπότε ένα δικαστήριο των ΗΠΑ έκρινε ότι η Κολομβία κατέχει τα δικαιώματα για αντικείμενα που θεωρούνται «εθνική πολιτιστική κληρονομιά».
Για οτιδήποτε άλλο θα λάβουν από 50% η Κολομβία και η εταιρεία διάσωσης.
Και μόλις τον περασμένο Δεκέμβρη η κολομβιανή κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι ερευνητική ομάδα ανακάλυψε το ναυάγιο και το σημείο βύθισής του, το οποίο παραμένει πάντως κρατικό μυστικό, ενώ η ανέλκυση των πολύτιμων αντικειμένων θεωρείται ότι θα χρειαστεί πολλά χρόνια.
Δύο φορές στον βυθό
Τέλος, στα όρια του μεταφυσικού κινείται η ιστορία του θησαυρού που μετέφερε η ισπανική γαλέρα «Nuestra Senora de Las Maravillas», κυρίως ενός ολόχρυσου αγάλματος, βάρους περίπου 200 κιλών, της βρεφοκρατούσας Παναγίας, που πιστεύεται ότι παραμένει στον βυθό.
Το ανεκτίμητο άγαλμα είχε παραγγελθεί από τον βασιλιά της Ισπανίας Φίλιππο Δ’, ο οποίος ήθελε να το προσφέρει στην Ισπανική Εκκλησία ευελπιστώντας ότι θα κέρδιζε την εύνοιά της.
Πραγματικά, τον Οκτώβριο του 1654, το άγαλμα φορτώθηκε σε μια γαλέρα μαζί με πολλά ακόμα πολύτιμα αντικείμενα, όπως χρυσά δισκοπότηρα, χρυσά νομίσματα και σταυρούς επιστρωμένους με μαργαριτάρια και αναχώρησε από τη Νότια Αμερική.
Ομως, μετά από 8 ημέρες ταξίδι, στη διάρκεια μιας καταιγίδας, η γαλέρα βυθίστηκε στα ανοιχτά των ακτών του Ισημερινού, σε βάθος περίπου 12 μέτρων.
Ο βασιλιάς Φίλιππος έδωσε εντολή να ανακτηθεί ο θησαυρός με κάθε κόστος. Πραγματικά, σκλάβοι και δύτες κατάφεραν να ανακτήσουν το μεγαλύτερο μέρος του θησαυρού, συμπεριλαμβανομένου του χρυσού αγάλματος.
Ο θησαυρός στάλθηκε στην Αβάνα και από εκεί φορτώθηκε στη μεγάλη γαλέρα «Maravillas» («Nuestra Senora de Las Maravillas» ήταν το πλήρες όνομα, που μεταφράζεται σε «Παναγία των Θαυμάτων»), ώστε να αναχωρήσει για την Ισπανία.
Η «Maravillas» απέπλευσε την Πρωτοχρονιά του 1656 για την Ισπανία μαζί με 22 πολεμικά πλοία. Ομως, περνώντας τους κοραλλιογενείς υφάλους στις Μπαχάμες, εξαιτίας ενός λανθασμένου ελιγμού, η γαλέρα συγκρούστηκε με ένα μικρότερο σκάφος.
Τότε προκλήθηκε εισροή υδάτων και το πλήρωμα, γνωρίζοντας τη σημασία του φορτίου, έκανε προσπάθειες για τη διάσωσή του.
Ομως, εκείνη την ώρα, μια ξαφνική καταιγίδα βύθισε οριστικά τη «Maravillas».
Από το πλήρωμα διασώθηκαν μόνο 45 άτομα και ο θησαυρός του βασιλιά είχε χαθεί για πάντα.
Ο βασιλιά Φίλιππος Δ’ πέθανε το 1665 χωρίς ποτέ να δει το ολόχρυσο άγαλμα.
Τα επόμενα 40 χρόνια έγιναν προσπάθειες ανάκτησης του θησαυρού με μικρή επιτυχία, αλλά στη διάρκεια του 20ού αιώνα ανασύρθηκαν δύο φορές, πρώτα στη δεκαετία του 1970 και για δεύτερη φορά στις αρχές της δεκαετίας του 1990, 70 χρυσά νομίσματα και κάποια ασημένια πολύτιμα αντικείμενα. Κάποιοι πιστεύουν ότι το μεγαλύτερο μέρος του θησαυρού παραμένει στον βυθό.
Το ναυάγιο που έφερε πανικό
Στα πιο σύγχρονα «χρυσά» ναυάγια, ιδιαίτερη σημασία έχει ένα που θεωρείται ότι συνετέλεσε στην πρώτη παγκόσμια οικονομική κρίση, που ξεκίνησε το 1857 από τις ΗΠΑ.
Πρόκειται για το ναυάγιο του ατμόπλοιου «Σέντραλ Αμέρικα» (Central America), το οποίο βυθίστηκε στη διάρκεια ενός τυφώνα, ενώ μετέφερε 15 τόνους χρυσού.
Το ναυάγιο συνετέλεσε τα μέγιστα στην πρόκληση του λεγόμενου «Πανικού του 1857» (Panic of 1857) στις ΗΠΑ, ο οποίος με τη σειρά του οδήγησε στην πρώτη παγκόσμια οικονομική κρίση.
Το ναυάγιο ανακαλύφθηκε το 1987 και πυροδότησε μια μεγάλη δικαστική διαμάχη, καθώς 39 ασφαλιστικές εταιρείες ισχυρίστηκαν ότι είχαν τα δικαιώματα για τον χρυσό και τα άλλα αντικείμενα που ανασύρθηκαν. Τελικά δικαιώθηκε η ομάδα ανακάλυψης του ναυαγίου, στην οποία κατέληξε το 92% του χρυσού.
Ο άγνωστος πόλεμος
Σε ένα άλλο ναυάγιο φαίνεται να βρίσκεται μια «αθέατη» πλευρά της υποστήριξης που είχε ο τσάρος Νικόλαος Β’ για να αντιμετωπίσει το 1909 τις εργατικές εξεγέρσεις που είχαν ξεκινήσει και οδήγησαν στην Οκτωβριανή Επανάσταση.
Πρόκειται για το ναυάγιο του ατμόπλοιου «Ριπάμπλικ» (Republic), που βρίσκεται σε βάθος περίπου 73 μέτρων, στον βυθό της θάλασσας στο νησί Ναντάκετ, ανοιχτά της Μασαχουσέτης των ΗΠΑ.
Το «Ριπάμπλικ» πιστεύεται ότι είχε μια κρύπτη στην οποία βρίσκονται σε άριστη κατάσταση αμερικανικά χρυσά νομίσματα ή ράβδοι χρυσού αξίας περίπου τριών εκατομμυρίων δολαρίων σε τιμές του 1909, που ισοδυναμεί με πάνω από ένα δισεκατομμύριο σημερινά δολάρια.
Μέχρι τώρα δεν επιβεβαιώνεται κάτι τέτοιο, αφού πιστεύεται ότι η συγκεκριμένη αποστολή ήταν μια από τις κρυφές εξαγωγές χρυσού που έκανε τακτικά η κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Η συγκεκριμένη εξαγωγή χρυσού φαίνεται ότι έγινε τον Ιανουάριο του 1909. Κατά μία εκδοχή η κυβέρνηση των ΗΠΑ, με τις κρυφές αποστολές χρυσού που γίνονταν από το 1904 μέχρι και το 1914 και κατέληγαν σε λογαριασμούς στη Γαλλία, είχε διαθέσιμα αποθέματα ώστε να μπορεί να προσφέρει διάφορες χρηματοδοτήσεις για δικό της όφελος.
Με αυτά τα μυστικά κονδύλια, η κυβέρνηση των ΗΠΑ πιστεύεται ότι είχε αγοράσει το 1909 και κατείχε σημαντικό αριθμό ρωσικών ομολόγων, με τον ίδιο τρόπο που και σήμερα χαρτοφυλάκια κυβερνήσεων περιλαμβάνουν συχνά τίτλους άλλων κρατών.
Κατά άλλη εκδοχή, τα χρυσά νομίσματα θα κατέληγαν στη Γαλλία, η οποία είχε εξασφαλίσει ένα μυστικό διεθνές δάνειο προκειμένου να ξεπληρώσει χρέος της προς τη Ρωσία, καθώς ο τσάρος Νικόλαος Β’ εκείνη την εποχή αντιμετώπιζε εξεγέρσεις από τους μπολσεβίκους.
Ομως, το «Ριπάμπλικ» δεν έφτασε ποτέ στον προορισμό του, καθώς στις 22 Ιανουαρίου 1909 συγκρούστηκε με ένα ιταλικό εμπορικό ατμόπλοιο.
Το πλοίο εντοπίστηκε το 1981 από τον Μάρτιν Μπάγερλ, αλλά ξέσπασε μεγάλη δικαστική διαμάχη για την κυριότητα του ναυαγίου, η οποία τελείωσε μόλις το 2011, με τη δικαίωσή του από δικαστήριο της Μασαχουσέτης.
Ετσι, ο Μπάγερλ και ο γιος του Γκραντ έχουν ξεκινήσει προσπάθειες για να προχωρήσουν σε νέες έρευνες για τον χαμένο θησαυρό.
Το κυνήγι των θησαυρών στον ελληνικό Τύπο
Το ατμόπλοιο «Merida» | Στις 12 Μαρτίου 1932, η ημερήσια πειραϊκή εφημερίδα «Σφαίρα» κυκλοφορεί με μια πρωτοσέλιδη είδηση σύμφωνα με την οποία «Θα επιχειρηθή τον Απρίλιον η ανέλκυσις των θησαυρών του ατμοπλοίου “Merida” βυθισθέντος προ 20ετίας».
Ηταν η προαναγγελία ακόμα μιας προσπάθειας σε αλυσίδα καταδυτικών επιχειρήσεων με στόχο να έρθει στην επιφάνεια ένας μεγάλος θησαυρός από χρυσό, ασήμι, χαλκό και κοσμήματα.
Επίσημα στο ατμόπλοιο «Merida», που βυθίστηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 12ης Μαΐου 1911, μετά τη σύγκρουσή του, μέσα σε πυκνή ομίχλη, με το αμερικανικό ατμόπλοιο «Admiral Farragut», υπήρχαν μερικές ασημένιες ράβδοι αξίας 140.000 λιρών Αγγλίας.
Τον χρυσό μαζί με άλλα πολύτιμα αντικείμενα είχαν εμπιστευτεί στο λογιστήριο του πλοίου πλούσιοι επιβάτες που εγκατέλειπαν το Μεξικό, στο οποίο είχε ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος, πηγαίνοντας στη Νέα Υόρκη.
Ωστόσο, από τα πρώτα χρόνια είχε ακουστεί ότι στο πλοίο είχε φορτωθεί κρυφά και ένας πολύ μεγαλύτερος θησαυρός από χρυσό, ασήμι, χαλκό και κοσμήματα, ανυπολόγιστης αξίας.
Λέγεται ότι το μεγαλύτερο μέρος του ανήκε στον 80χρονο τότε πρόεδρο του Μεξικού, Πορφίριο Ντιάζ, ο οποίος έβγαζε από τη χώρα περιουσιακά στοιχεία καθώς φοβόταν την ανατροπή του.
Καθώς ο θησαυρός δεν ήταν πουθενά καταγεγραμμένος, οι ιστορίες για το περιεχόμενό του πήραν γρήγορα μυθικές διαστάσεις.
Ο αστικός μύθος ήθελε ανάμεσα στα πολύτιμα αντικείμενα να υπάρχει και το χρυσό στέμμα του αυτοκράτορα του Μεξικού, Μαξιμιλιανού.
Γι’ αυτό, οι έρευνες για την ανέλκυση του θησαυρού ξεκίνησαν λίγες εβδομάδες μετά το ναυάγιο. Ωστόσο, το πλοίο βρέθηκε μόλις τον Οκτώβρη του 1924.
«Το ατμόπλοιο Merida της Ward Line, το οποίο μετέφερε χρυσό, ασήμι, χαλκό και κοσμήματα από το Μεξικό αξίας από 2 έως 5 εκατομμύρια δολάρια και είχε βυθιστεί μετά από σύγκρουση στα ανοιχτά του ακρωτηρίου της Βιρτζίνια πριν από 13 χρόνια, έχει βρεθεί από κυνηγούς θησαυρών», ανέφερε, στις 28 Οκτωβρίου 1924, η εφημερίδα «The Baltimore Sun».
Οι έρευνες ήταν ιδιαίτερα δύσκολες καθώς στην περιοχή επικρατούν τακτικά δυσμενείς καιρικές συνθήκες και υπάρχουν πολλά θαλάσσια ρεύματα.
Ετσι, για αρκετά χρόνια όσοι έκαναν καταδύσεις με ειδικό εξοπλισμό δεν έφερναν στην επιφάνεια κάποιο πολύτιμο αντικείμενο.
Το μόνο κομμάτι θησαυρού που έχει καταγραφεί ότι ανελκύστηκε ήταν μια ασημένια ράβδος, την οποία έφερε στην επιφάνεια το 1939 ένας Ιταλός.
Πάντως, φαίνεται ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για να γίνουν νέες προσπάθειες, καθώς οι «κυνηγοί θησαυρού» που έχουν κατοχυρώσει τα δικαιώματα στο ναυάγιο του πλοίου θεωρούν ότι έχουν πολλές ελπίδες να τον βρουν.
ΠΗΓΗ: Efsyn.gr
Leave a comment