Του Robert Hart*

Οι ανησυχίες σχετικά με την αποτελεσματικότητα του εμβολίου κατά του κορονοϊού της κινεζικής εταιρείας Sinopharm αυξάνονται όλο και περισσότερο. Αιτία η απόφαση του Μπαχρέιν, την Πέμπτη, να χορηγήσει ενισχυτική δόση με το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech σε όσους έχουν ήδη εμβολιαστεί πλήρως με το κινεζικό εμβόλιο, καθώς η χώρα αντιμετωπίζει μια καταστροφική αναζωπύρωση της πανδημίας παρότι είναι από τις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά εμβολιασμένων στον κόσμο. 

Πρόκειται για το τελευταίο μιας σειρά “χτυπημάτων” που έχει δεχθεί το εμβόλιο της κρατικής κινεζικής εταιρείας, το οποίο μάλιστα μόλιςπρόσφατα έλαβε την έγκριση του Παγκόσμιου Οργανισμού Φαρμάκων.

Άτομα ευπαθών ομάδων -όπως παχύσαρκοι, άνω των 50 ετών ή πάσχοντες από χρόνια νοσήματα- προτρέπονται να λάβουν μια πρόσθετη ενισχυτική δόση από το εμβόλιο της Pfizer έξι μήνες μετά τη λήψη της τελευταίας δόσης με το σκεύασμα της Sinopharm, σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal.

Παρότι ο υφυπουργός Υγείας του Μπαχρέιν, Waleed Khalifa Al Manea, φέρεται να δηλώνει ότι το εμβόλιο της κινεζικής εταιρείας παρέχει υψηλό επίπεδο προστασίας, η αλλαγή πολιτικής έρχεται την ώρα που η χώρα έχει ξεκινήσει ήδη να χορηγεί ενισχυτική δόση του εμβολίου της Sinopharm. Αιτία το γεγονός ότι η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια έξαρση του κορονοϊού πέντε φορές πιο θανατηφόρα από ό,τι της Ινδίας, παρ’ όλο που περίπου το 50% του πληθυσμού της έχει ήδη εμβολιαστεί πλήρως.

Αρκετές ακόμη χώρες με υψηλά ποσοστά εμβολιασμού που επίσης χρησιμοποίησαν σε μεγάλο βαθμό το εμβόλιο της Sinopharm, αντιμετωπίζουν και αυτές σοβαρές εξάρσεις της πανδημίας, με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τις Σεϋχέλλες να εξετάζουν ή να πραγματοποιούν ήδη και αυτές ενισχυτικές δόσεις στους εμβολιασμένους πολίτες τους.

Οι ανησυχίες παγκοσμίως σχετικά με την αποτελεσματικότητα των κινεζικών εμβολίων –ιδίως αυτών της Sinopharm και της Sinovac, τα οποία αμφότερα έχουν λάβει έγκριση επείγουσας χρήσης από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας- έχουν ενταθεί λόγω της έλλειψης διαθέσιμων κλινικών δεδομένων που απαιτούνται για την επαλήθευσης των ισχυρισμών των παρασκευαστριών εταιρειών, της έλλειψης γενικότερων διαθέσιμων δεδομένων αλλά και της ευρείας πολιτικοποίησης των εμβολίων.

Η μελέτη για τα αποτελέσματα της κλινικής δοκιμής Φάσης 3 του εμβολίου της Sinopharm, που αξιολογήθηκε από εμπειρογνώμονες και δημοσιεύθηκε στα τέλη Μαΐου, διαπίστωσε ότι το κινεζικό εμβόλιο είναι κατά 79% αποτελεσματικό στην πρόληψη της συμπτωματικής νόσου. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, επισημαίνεται πως οι συμμετέχοντες στη μελέτη ήταν κυρίως νέοι, υγιείς και άνδρες, γεγονός που σημαίνει ότι “δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς του σε ανθρώπους με χρόνια νοσήματα, γυναίκες, (και) μεγαλύτερης ηλικίας άτομα”, μια ανησυχία που ο ΠΟΥ εξέφρασε και για τους ηλικιωμένους.

Οι συγγραφείς της μελέτης επισημαίνουν επίσης ότι δεν κατέστει δυνατό να εξαχθούν συμπεράσματα από την κλινική δοκιμή σχετικά με την πρόληψη τόσο της σοβαρής όσο και της ασυμπτωματικής νόσησης από Covid-19.

Η Sinopharm δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημα του Forbes να σχολιάσει το θέμα.

Το πρώτο “καμπανάκι”

Ο George Gao, επικεφαλής του Κινεζικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, παραδέχθηκε την χαμηλή αποτελεσματικότητα των εμβολίων της Κίνας κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου τον Απρίλιο, σε μια κίνηση που φάνηκε να αποτελεί ακούσια διαφοροποίηση από τη γραμμή του κόμματος.

Ο Gao δήλωσε ότι η Κίνα “εξετάζει επίσημα” να προχωρήσει σε αλλαγές στα εμβόλιά της προκειμένου “να επιλύσει το πρόβλημα ότι η αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων εμβολίων δεν είναι υψηλή”. Η απάντηση της Κίνας ήταν άμεση, υποδαυλίζοντας τη συζήτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κάνοντας λόγο για εσφαλμένη ερμηνεία της δήλωσης του Gao. Μιλώντας στα κρατικά μέσα ενημέρωσης, αργότερα, ο Gao έκανε λόγο για “παρανόηση” των λεγομένων του.

Η κρατική φαρμακοβιομηχανία Sinopharm, άλλωστε, σπανίως καθησυχάζει τις ανησυχίες του κόσμου σχετικά με την αποτελεσματικότητα των σκευασμάτων της. Κινέζοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η σωρεία των ερωτημάτων αποτελεί ένδειξη αντικινεζικής προκατάληψης και κάνουν λόγο για επιλεκτικές αναφορές που αγνοούν την έλλειψη στοιχέιων για τα άλλα εμβόλια. 

Η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, Hua Chunying, δήλωσε ότι το άρθρο της Wall Street Journal για τις Σεϋχέλλες“αποκαλύπτει την επιζήμια για την υγεία νοοτροπία της υπονόμευσης της Κίνας σε κάθε στροφή”.

Το Πεκίνο υπεραμύνεται των εμβολίων του

Η Κίνα, μάλιστα, υπεραμύνεται της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των εμβολίων της, τα οποία ξεκίνησε να χορηγεί πολύ πριν ολοκληρωθούν οι κλινικές δοκιμές τελευταίου σταδίου, υποστηρίζοντας ότι είναι αποτελεσματικά και απαραίτητα εργαλεία για την αντιμετώπιση του της πανδημίας, ενώ τα έχει χρησιμοποιήσει και ως μέσο άσκησης εξωτερικής πολιτικής όλο αυτό το διάστημα.

Άλλωστε, η αποτελεσματικότητα των εμβολίων της Sinovac και της Sinopharmυπερβαίνει το όριο του 50% που τόσο ο ΠΟΥ όσο και ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ έχουν δηλώσει ότι πρέπει να πληροί ένα εμβόλιο κατά του κορονοϊού ώστε να θεωρεί ότι μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στη διάσωση ζωών σε έναν κόσμο όπου η ζήτηση εμβολίων συνεχίζει να υπερβαίνει κατά πολύ την προσφορά

Εξάλλου, η χορήγηση μια επιπλέον ενισχυτικής δόσης για την αύξηση της ανοσίας και την αντιμετώπιση των μεταλλάξεων πιθανότατα θα χρειαστεί και στις περιπτώσεις πολλών εμβολίων που έχουν αναπτυχθεί στη Δύση -ήδη μεγάλες εταιρείες παρασκευής εμβολίων δουλεύουν ενισχυτικές δόσεων- αν και δεν φαίνεται ότι η πρόσθετη αυτή δόση θα είναι απαραίτητη μόλις έξι μήνες μετά την ολοκλήρωση του εμβολιασμού, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του κινεζικού εμβολίου.

Η περίπτωση των ΗΑΕ

Εν τω μεταξύ, ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία προκαλεί η αναφορά της Wall Street Journal στην περίπτωση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Η χώρα, η οποία έχει ξεκινήσει να χορηγεί ενισχυτικές δόσεις του εμβολίου της Sinopharm ήδη από τον Μάρτιο, σύμφωνα με το δημοσίευμα έχει ξεκινήσει μυστική εκστρατεία επανεμβολιασμού των πλήρως εμβολιασμών πολιτών της με το εμβόλιο της Pfizer.

Η Wall Street Journal αναφέρει ότι “δεκάδες εμβολιασθέντες” αποκάλυψαν ότι εμβολιάστηκαν εκ νέου, ενώ ορισμένοι εξ αυτών λέγεται ότι δεν ανέπτυξαν αντισώματα μετά την ανοσοποίησή τους με το εμβόλιο της Sinopharm.