Ο ΑΝΕΝΔΟΤΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΩΤΗΡΗΣ ΠΕΤΡΟΥΛΑΣ

Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος∗

Εμβαπτισμένος μέσα στα δημοκρατικά νάματα της μαρτυρικής οικογένειάς του, δεν θα μπορούσε να ακολουθήσει άλλο δρόμο στην ζωή του, από αυτόν της αγωνιώδους πορείας και της θυσίας για τη δημοκρατία, ο απαράμιλλος Σωτήρης Πέτρου-λας. Βρήκε τραγικό θάνατο από βλήμα δακρυγό-νου αστυνομικού στο κεφάλι, στις 21 Ιουλία 1965, στην συμβο-λή των οδών Σταδίου και Εδουάρδου Λό στην Αθήνα, μόλις στα 23-του χρόνια, σε ογκώδη φοιτητική διαδήλωση, κατά του «βασιλικού πραξικοπήματος», που με έκθεσμο τρόπο εκπαραθύρωνε τον λαοπρόβλητο και δημοκρατικά εκλεγμένο πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου και μέσα στον ιστορικό ζόφο, μιας δραματικής πολιτικά εποχής, κοινωνικά διασπασμένης και διασπαστικής της κοινωνικής αρμονίας. Πρωθύστερα και μέσα στον σύντομο, αλλά τόσο μεστό και πολιτικά εύκρατο βίο του, ο μεγάλος αγωνιστής της δημοκρατίας Σωτήρης Πέτρουλας, είχε αναπτύξει μια πολυδύναμη πολιτικά δράση, με κεντρικά αιτήμα-τα, τον εκδημοκρατισμό της πολιτικής ζωής της Ελλάδος, που λειτουργούσε μέσα στις θλιβερές αποφύσεις των ακδροδεξιών οργανώσεων, ως κατάλοιπο του εμφυλίου πολέμου, τις δαπάνες για την παιδεία που οι μετεμφυλιακές κατά βάση κυβερνήσεις την είχαν σε δεύτερη προτεραιότητα, – το ιστορικό 15% που υπήρξε και ομώνυμο νεολαιίστικο σύνθημα, αλλά και την συμβολή μέσω του παιδευτικού ρόλου της πολιτείας, στην πολιτισμική και πνευματική ανύψωση του λαού μας. Γιατί ο Σωτήρης Πέτρουλας καίτοι νέος, είχε βαθιά ενστερνιστεί και κατανοήσει τον μείζονα ρόλο της εθνικής παιδείας, στην πνευματική ανύ-ψωση και κατ΄ επέκταση κοινωνική ευημερία του λαού μας. Ειδικά σε ότι αφορά τον εκδη-μοκρατισμό της πολιτικής μας ζωής και την ακεραίωση των δημοκρατικών θεσμών της Ελλάδος, είχε αναλώσει μέσω της πολυεδρικής συνδικαλιστικής του δράσης, στην Νεολαία της ΕΔΑ, στην Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη και στην Φοιτητική Νεολαία της Ανωτάτης Εμπορικής, στην οποία ανέπτυξε και εκεί πολιτική δράση, όλη την ηθική και βιολογική του ικμάδα. Υπήρξε έτσι πρωτοστάτης στο ιστορικό «1-1-4», που αναφέρονταν στο άρθρο 114 του Συντάγματος του 1952, βάσει του οποίου «Ἡ τήρησιςτοῦ παρόντος Συντάγματος ἀφιεροῦται εἰς τον πατριωτισμόν τῶν Ἑλλήνων», το οποίο μάλιστα υπήρχε και στο Σύνταγμα του 1844 και με το οποίο οι δημοκρατικές νεολαίες της εποχής, της ‘Ενωσης Κέντρου και της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ), διατράνωναν νοερά την αντίδρασή τους, στις εξωθεσμικές παρεμβάσεις της ΕΡΕ, για να χειραγωγήσει τις εκλογές και να φαλκιδεύσει τα δημοκρατικά δικαιώματα των πολιτών, κάτι που έγινε με τις επονείδιστες εκλογές «βίας και νοθείας» του 1961.

Ο αλησμόνητος Σωτήρης Πέτρουλας, είδε το φως της ζωής το 1942 στο Οίτυλο της Μάνης, στους κόλπους μιας βαθύτατα δημοκρατικής οικογένειας, από αγρότες γονείς. Ωστόσο στα 1946 ένεκα του απηνούς διωγμού που υφίστανται οι γονείς του από παρακρατικούς δεξι-ούς μηχανισμούς, αναγκάζονται να καταφύγουν στην Αθήνα για να προφυλαχθούν. Ο μικρός Σωτήρης αποφοιτώντας από το Δημοτικό Σχολείο το 1954, εγγράφεται στην Εμπορι-κή Σχολή, από την οποία αποφοίτησε το 1960. Συνάμα όμως εργάζεται για να βοηθήσει οικονομικά την οικογένειά του. Έχοντας ανοικτούς ορίζοντες και θέλοντας να συνεχίσει τις σπουδές του, έδωσε εξετάσεις επιτυχώς στην Ανωτάτη Εμπορική (σημερινό Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών) και ευθύς εντάχθηκε ενεργά στις επάλξεις του φοιτητικού κινήματος. Διαδραμάτισε έτσι καθοριστικό ρόλο στις φοιτητικές κινητοποιήσεις για το «1-1-4» και το «15%», που όπως προαναφέραμε αποτέ-λεσαν τα κεντρικά φοιτητικά συνθήματα της εποχής. Όμως ήδη ως βαθύτατα πολιτικοποιημένος νέος και οραματιστής της αναγέννησης της πολιτικής μας ζωής, από το 1959 αποτέλεσε μέλος της Νεολαίας της ΕΔΑ στην διάλυση της οποίας αντετάσσετο σθεναρά και εν συνεχεία εντάχθηκε από την ίδρυσή της κιόλας στηΔημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη (ΔΝΛ) το 1964 και διαδραμάτισε κορυφαίο ρόλο, στην αριστερά πτέρυγά της. Μάλιστα τον Μάρτιο του 1965 η Δ.Ν.Λ. τον έλεγξε πειθαρχικά, γιατί διαφωνούσε με την στρατηγική της.

Στις 21 Ιουλίου λοιπόν και μέσα στον πολιτικό ζόφο της εποχής, στην μεγάλη συγκέντρωση, κατά του «βασιλικού πραξικοπήματος» που αποσκοπούσε στην εκπαραθύρωση του νόμιμα και δημοκρατικά εκλεγμένου πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου – όπως και τελικά έγινε στις 15 Ιουλίου – στην συμβολή των οδών Σταδίου και Εδουάρδου Λό, όπως προαναφέραμε, ο αείμνηστος Σωτήρης Πέτρουλας, εβλήθη στο κεφάλι από δακρυγόνο αστυνο-μικού και έπεσε νεκρός ! Σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός τότε, είχε κατέβει στην διαδήλωση, για να καταγγείλει τα αλγεινά γεγονότα της «αποστασίας», που άνοιξαν τις πόρτες της ανωμαλίας στη χώρα, με τραγικό παρεπόμενο αργότερα την προδοσία της Κύπρου, απο τις επερχόμενες χουντικές- δικτατορικές κυβερνήσεις. Η κηδεία του μεγάλου αγωνιστή της δημοκρατίας στις 23 Ιουλίου, προσέλαβε παλλαϊκό χαρακτήρα και στην εξόδιο ακολουθία του στη Μητρόπολη Αθηνών, παρέστη ο Γεώργιος Παπανδρέου και άλλοι πολιτικοί ηγέτες. Την νεκρική πομπή προς το Α΄ Νεκροταφείο, ακολούθησε πελώριος όγκος κόσμου, που την μετέτρεψε σε οργίλη φωνή διαμαρτυρίας, για την πολιτική εκτροπή που είχε λάβει χώρα με την αποστατική κυβέρνηση, φωνάζοντας με σθένος τα συνθήματα «Προ-δότη Νόβα», δοθέντος ότι ήταν ο δοτός πρωθυπουργός της πρώτης αποστατικής κυβερνήσεως Γεωργίου Αθανα-σιάδη-Νόβα, του επονομάζόμενου και «Γαργάλατα», μέχρι πρότινος επίλεκτου στελέχους της Ενώσεως Κέντρου του Γεωργίου Παπανδρέου, αλλά και «Δημοκρατία» και «1-1-4». Για την ιστορία αναφέρουμε, ότι στην ταραχώδη αυτή περίοδο που σημάδεψε ανεξάλειπτα την πολιτική μας ιστορία, ονομάστηκε «αποστασία» και οδήγησε στην έλευση της παράνομης και ειδεχθούς χούντας, με τραγικό έκγονο ακόμα την προδοσία της Κύπρου, ο νεαρός βασιλιάς τότε Κωνσταντίνος, παντελώς άπειρος πολιτικά και υπο την επήρεια ενός άθλιου περιβάλλοντος συμβούλων, είχε αρνηθεί το δικαίωμα στον νόμιμο πρωθυ-πουργό Γεώργιο Παπανδρέου, να αναλάβει ο ίδιος το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης, που ήταν αναφαίρετο δικαίωμά του και του επέβαλε προσβλητικά, να το αναλάβει ο εκλεκτός του Παλατιού πολιτικός Πέτρος Γαρουφαλιάς, για να χειραγωγεί το παλάτι με βραχίονα τον πανίσχυρο στρατό τότε, τις πολιτικές εξελίξεις. Μάλιστα ο βασιλιάς Κωνσταντίνος είχε αποστείλει και τρείς προσβλητικές επιστο-λές στον νόμιμο πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου, με ιταμό και απαξιωτικό ύφος, στις οποίες τον «διέτασσε» τεχνηέντως, να υπακούσει στις εντολές του ! Και είναι ενδεικτικό το γεγονός, ότι σε μια δόση ειλικρινούς αυτοκριτικής του ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, είχε δηλώσει πρίν μερικά χρόνια σε μια συνέντευξη καταπέλτη στον Αλέξη Παπαχελά, «Δεν αισθάνθηκα ποτέ περήφανος για αυτές της επιστολές»! Κατά δε μερικούς έγκυρους ιστορικούς αναλυτές, τις απρεπείς αυτές επιστολές τις είχε συντάξει ο διευθυντής του πολιτικού γραφείου του νεαρού τότε βασιλιά, υποπτέραρχος Ποταμιάνος. Για λόγους πολιτικής ευθιξίας έτσι ο Γεώργιος Παπανδρέου παραιτήθηκε στις 15 Ιουλίου 1965 από πρωθυπουργός και την ίδια μέρα, ορκίστηκε με την επίνευση του βασιλιά, νέα κυβέρνηση υπο τον Γεώργιο Νόβα Αθανασιάδη και άλλα πολιτικά στελέχη της Ενώσεως Κέντρου που αποστάτησαν και συντέλεσαν στην έκθεσμη κατάρρευσή της. Και ένα ακόμα παραλειπόμενο για τον αμφίσημο πρωθυπουργό Γεώργιο Νόβα, που του είχαν προσδώσει το επίθετο «Γαργάλατας» ! Ο Νόβας ήταν πολύ διαβασμένος άνθρωπος και εξαίρετος ποιητής και συγγραφέας. Μάλλον άδικα λοιπόν και κατά ανεπιβεβαίωτες δημοσιογραφικές πληροφορίες ο σκιτσογράφος των «Νέων» Φωκίονας Δημητριάδης, του είχε χρεώσει ποιητικά ως δικό του, ένα λαϊκό στιχούργημα της εποχής, που αναφέρονταν σε μια πανέμορφη γυναίκα και έλεγε :

«Και ήταν τα στήθη της λευκά ωσάν τα γάλατα / και του ΄λεγε γαργάλατα, γαργάλατα» !

Αρκετά ήταν τα πολιτικά παρεπόμενα μετά τον θάνατο του Σωτήρη Πέτρουλα. Πρωτίστως από το φάσμα των πολιτικών συνεργατών του, ιδρύθηκε η Πανσπουδαστική Δημοκρατική Κίνηση (ΠΑΝΔΗΚ), που οριοθετήθηκε πολιτικά στα αριστερά της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη (ΔΝΛ). Ενώ ο μεγάλος βάρδος του λαού μας Μίκης Θεοδωράκης, την παραμονή της κηδείας του Σωτήρη Πέτρουλα, έγραψε τους πρώτους στίχους για το ιστορικό τραγούδι «Σωτήρης Πέτρουλας», στη μνήμη του κορυφαίου αγωνιστή. Στο ίδιο μήκος κύματος ηθικής τιμής της μνήμης του, η Σχολή του Ανωτάτη Εμπορική, έδωσε το όνομά του, στο Φοιτητικό Σύλλογο της Σχολής. Ακολούθως ο Δήμος Ζωγράφου, έδωσε τιμητικά το όνομά του στο Αθλητικό Κέντρο του, που βρίσκεται κοντά στην Πανεπιστημιούπολη. Ενώ και πολλοί άλλοι Δήμοι της Αθήνας, έδωσαν το όνομά του σε πολλούς αθηναϊκούς δρόμους, όπως οι Δήμοι Ηρακλείου, Φυλής, Αχαρνών, Αγίας Βαρβάρας, Αγίων Αναργύρων κ.α. Ο Σωτήρης Πέτρουλας έπεσε άδικα νεκρός, για τις ιδέες της δημοκρατίας, της ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, μόλις στα ολόδροσα νιάτα του- 23-χρονών. Δίνοντας ένα έξοχο μάθημα ηθικής και πολιτικής αρετής, πως οι άνθρωποι πρέπει με αυταπάρνηση και θυσιαστικότητα, να αγωνίζονται για τα μεγάλα ιδανικά και τις πανανθρώπινες αξίες. Το ιδεοφόρο μήνυμά του όμως και η ηθικά ευγενής φυσιογνωμία του, θα μένουν για πάντα ανεξίτηλες και άσβεστες στο διάβα των αιώνων, στη μνήμη και την καρδιά κάθε ελεύθερου και σκεπτόμενου ανθρώπου !