Toυ Βασίλη Ιγνατιάδη*

Βρισκόμαστε σε φαύλο κύκλο, λέει , ο αν. καθηγητής Δημόσιας Υγείας στο Walden University των ΗΠΑ. Οι τρεις αιτίες για τους πολλούς θανάτους και η ανησυχία για μια άγνωστη σε μας νόσο.

Η ανεξέλεγκτη διασπορά του κορωνοϊού δημιουργεί συνεχώς νέες παραλλαγές που μειώνουν την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Έτσι, χρειαζόμαστε νέα εμβόλια, τα οποία όμως θα έχουν άγνωστη αποτελεσματικότητα όταν θα κυκλοφορήσουν, καθώς ο ιός εξακολουθεί να εξελίσσεται ταχύτατα, και μάλιστα με τρόπο τυχαίο και καθόλου προβλέψιμο.

Ο αναπληρωτής καθηγητής Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο του Walden, στη Μινεάπολη των ΗΠΑ, Βασίλειος Μαργαρίτης, περιγράφει με αυτόν τον τρόπο τον φαύλο κύκλο στον οποίο έχουμε εισέλθει «κυνηγώντας την ουρά μας», όπως λέει χαρακτηριστικά, σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση του κορωνοϊού.

Ο ίδιος παραθέτει τρεις κύριους λόγους για το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει 54 θανάτους την ημέρα εν μέσω καλοκαιριού, ενώ σχολιάζει δηκτικά τη συζήτηση για θανάτους «από» ή «με» κορωνοϊό, επισημαίνοντας πως επιχειρείται σκοπίμως σύγχυση για ένα θέμα που έχει λυθεί από το 2020.

Ο κ. Μαργαρίτης δεν κρύβει την ανησυχία του για την ευλογιά των πιθήκων. Υποστηρίζει πως η νόσος είναι «ξεχασμένη» από την ελληνική πολιτεία, διερωτάται πώς έγινε η διαχείριση των 39 μέχρι σήμερα διαγνωσμένων περιστατικών στη χώρα, ενώ προτείνει την έγκαιρη προμήθεια εμβολίων και αντιιικών, καθώς και επείγοντα σεμινάρια σε γιατρούς για τη διαφοροδιάγνωση μεταξύ ευλογιάς των πιθήκων και άλλων νοσημάτων με παρεμφερή κλινική εικόνα, όπως η ανεμοβλογιά.

Γιατί χάνουμε τόσους ανθρώπους

Ανεξέλεγκτη διασπορά, ποιότητα περίθαλψης και ηλικιακό – εμβολιαστικό προφίλ των ασθενών δημιουργούν σύμφωνα με τον αν. καθηγητή το «κοκτέιλ» που οδηγεί στον αδικαιολόγητα αυξημένο αριθμό θανάτων.

«Φταίει κατ’ αρχάς ότι οι άνθρωποι μολύνονται, ότι έχουμε αφήσει ανεξέλεγκτη τη διασπορά του ιού. Δεύτερο, η περίθαλψη που λαμβάνει κάποιος. Ένας άνθρωπος ευάλωτος που κολλάει κορωνοϊό πεθαίνει αυτομάτως; Τότε έχουμε ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα από ό,τι νομίζουμε. Έχει την περίθαλψη που πρέπει; Η πρωτοβάθμια και το νοσοκομείο ανταποκρίνονται; Τρίτον, η ηλικία και το στάτους εμβολιασμού, πχ αριθμός επαναληπτικών δόσεων, του ασθενή», σημειώνει.

Ο ίδιος απορρίπτει τη θεωρία περί «ηπιότητας» της Όμικρον και των υποπαραλλαγών της, τονίζοντας πως «ηπιότητα δεν υπάρχει με τόσους θανάτους». «Η Ελλάδα –όπως και οι ΗΠΑ που παρακολουθώ τα δεδομένα τους- έχουν πολύ περισσότερους θανάτους σε αντίστοιχο χρονικό διάστημα από την Όμικρον σε σχέση με τη Δέλτα», επισημαίνει, για να προσθέσει πως η ηπιότητα μπορεί να φαίνεται χάρη στον εμβολιασμό και στην προηγούμενη νόσηση. «Επίσης, φαίνεται ότι πολλαπλασιάζεται ο ιός στο ανώτερο αναπνευστικό, δηλαδή δεν κάνει τόσο πολλές πνευμονίες. Δεν παύει όμως να είναι ένας SARS ιός, ένας κορωνοϊός του αναπνευστικού συστήματος, που προκαλεί βλάβες και όπως ξέρουμε μπορεί να χτυπήσει πάρα πολλά όργανα, ιδιαίτερα στις ευάλωτες ομάδες».

«Με» ή «από» κορωνοϊό;

Παράλληλα, χαρακτηρίζει ακατανόητη την επαναφορά της σύγχυσης σε ένα θέμα που έχει λυθεί όπως λέει από το 2020, για το αν οι θάνατοι είναι «από COVID» ή «με COVID». «Όταν ένας ασθενής έχει σοβαρά άλλα νοσήματα, αν νοσήσει από COVID θα περιπλακεί η νόσος του. Εγώ δεν μπορώ να πω ότι ο ιός δεν έπαιξε ρόλο σε έναν ασθενή που έπαθε εγκεφαλικό, νόσησε και σε ένα μήνα πέθανε. Αν αυτό μπορούν να το αποδείξουν ας το αποδείξουν», λέει, και παραπέμπει στις πολύ συγκεκριμένες οδηγίες του ΠΟΥ, που ακολουθεί και η Ελλάδα, αναφορικά με το ζήτημα.

«Το ‘με’ και ‘από’ έχει λυθεί από το 2020. Γίνεται σκοπίμως αυτή η σύγχυση, όχι μόνο εδώ αλλά και σε πολλές χώρες», καταλήγει.

Το «κυνήγι της ουράς μας» και τα νέα εμβόλια

Αξιολογώντας στη σημερινή συγκυρία, υποστηρίζει πως έχουμε μπει στον φαύλο κύκλο που φοβόμασταν εξ αρχής: η ανεξέλεγκτη διασπορά αυξάνει τις παραλλαγές, μειώνει την αποτελεσματικότητα των εμβολίων και θέλουμε καινούργια εμβόλια.

«Εδώ αρχίζει το κυνήγι της ουράς μας. Οι εταιρίες είναι ‘ημιέτοιμες’ να το πω έτσι, αλλά είναι και επιφυλακτικές. Γιατί με την ανεξέλεγκτη διασπορά του ιού δεν γνωρίζουν πού θα βρισκόμαστε όταν πάρουν την άδεια. Δηλαδή όταν βγει μια 6η ή 7η παραλλαγή της Όμικρον τον Νοέμβριο – Δεκέμβριο, αυτά τα εμβόλια σίγουρα θα είναι καλύτερα γιατί θα έχουν την Όμικρον μέσα, δεν ξέρουμε όμως ακριβώς πώς θα λειτουργήσουν στον πληθυσμό».

Προχωράμε στο άγνωστο

Ο κ. Μαργαρίτης αποφεύγει να κάνει προβλέψεις για την πορεία της πανδημίας, επισημαίνοντας πως η εξελικτική πίεση που δέχεται ο ιός γίνεται τυχαία και δεν οδηγεί νομοτελειακά σε πιο «ήπιες» μεταλλάξεις. «Προχωράμε στο άγνωστο, δεν ξέρουμε αν θα μας ευνοήσει η τύχη», λέει χαρακτηριστικά.

Ενόψει του Σεπτεμβρίου, παρατηρεί πως δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο για τον περιορισμό της διασποράς. «Παραμένει η έκπληξή μου –και θα δούμε για τον Σεπτέμβριο- γιατί αφαιρέθηκε η μάσκα από τα σχολεία 1η Ιουνίου. Ήταν ένα πείραμα; Αν ναι, το πείραμα απέτυχε, κόλλησαν πάρα πολλά παιδιά. Τι μάθημα πήραμε;» διερωτάται, ενώ χαρακτηρίζει ως μεγάλη αποτυχία του συστήματος τη μη λήψη μέριμνας για τον αποτελεσματικό αερισμό των χώρων. «Όταν πχ μια τράπεζα που έχει τόσους συνταξιούχους μέσα χωρίς μάσκα γιατί να μην της επιβάλλει το κράτος να βάλει σύστημα αερισμού; Μαζικά δεν μπορεί να γίνει γιατί είναι θέμα χρημάτων, αλλά ας ξεκινήσουμε από κάπου. Γιατί ένα ΕΣΠΑ τώρα να δίνεται για να αλλάξεις το ψυγείο σου και να μην κάνεις βελτίωση του αερισμού;», σημειώνει.

Η «ξεχασμένη» ευλογιά των πιθήκων

Ο κ. Μαργαρίτης δεν κρύβει την ανησυχία του για την ευλογιά των πιθήκων, για την οποία όπως σημειώνει, η Ελλάδα έχει παντελή άγνοια.

«Έχουμε μέχρι σήμερα 39 κρούσματα. Πώς αντιμετωπίστηκαν; Απομονώθηκε ο περίγυρός τους και οι στενές επαφές τους; Έκαναν εμβόλιο; Θεραπεία; Το περνάνε σπίτι τους;», διερωτάται και προσθέτει: «Επίσης, δεν έχουμε εμβόλια. Έχουμε ακούσει να λέγεται τίποτα για το εμβόλιο Jynneos και το TPOXX το αντιικό; Αυτά τα είχαν οι ΗΠΑ για την ευλογιά για την περίπτωση βιολογικού πολέμου. Έχουν ένα backup και προσπαθούν να το αυξήσουν. Εμείς κάνουμε κάτι;»

Ο ίδιος παρατηρεί πως οι Έλληνες γιατροί δεν ξέρουν –γιατί δεν έχουν διδαχτεί- να κάνουν διαφοροδιάγνωση μεταξύ ευλογιάς των πιθήκων και άλλων νοσημάτων όπως η ανεμοβλογιά και ζητά να γίνουν κατεπειγόντως σεμινάρια για το συγκεκριμένο ζήτημα. «Και γιατί τονίζω την ανεμοβλογιά; Η ευλογιά των πιθήκων δημιουργεί πολύ μεγάλο πρόβλημα στα παιδιά. Δεν θέλουμε να κολλήσουν παιδιά, θα έχουμε σοβαρό πρόβλημα», τονίζει.

Διευκρινίζει πως το νόσημα μεταδίδεται σαφώς πιο δύσκολα από τον κορωνοϊό, αλλά μεταδίδεται με πολλούς τρόπους και εισάγεται στη ζωή μας ενώ είναι άγνωστο σε μας, σημειώνει και κάνει αναφορά σε πρόσφατη μελέτη που έδειξε πως η αερογενής μετάδοση είναι σημαντικότερη από την αρχικά εκτιμώμενη. «Ο γιατρός και η νοσηλεύτρια που θα πιάσει το μολυσμένο κρεβάτι αυτού του ανθρώπου, δεν πρέπει να εμβολιαστεί; Η καθαρίστρια του ξενοδοχείου που θα μαζέψει τα σεντόνια του ασθενή; Είμαστε σε τουριστική περίοδο και δεχόμαστε πολύ κόσμο από διάφορες χώρες», αναφέρει και καταλήγει: «Δεν το έχουμε υποτιμήσει απλά, φαίνεται να το έχουμε ξεχάσει εντελώς».