ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
Η ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

ΑΘΗΝΑ. Το απόγευμα της Τετάρτης 8 Μαϊου πραγματοποιήθηκε στο Πολιτιστικό Ιδρυμα Εστία της Νέας Σμύρνης μία εκδήλωση, φόρος τιμής, προς όλους τους Αμερικανούς που βοήθησαν τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, τόσο κατά τις ημέρες της Καταστροφής όσο και κατά την εγκατάστασή τους στην Ελλάδα.

Η εκδήλωση ήταν μια πρωτοβουλία του Τμήματος AHEPA Παλαιού Φαλήρου HJ38 – Phalereus και του Ιδρύματος «Εστία» της Νέας Σμύρνης και τελέστηκε υπό την αιγίδα της AHEPA Hellas.

Την εκδήλωση προλόγισαν ο κ. Ιωάννης Παπαδάτος, πρόεδρος της Εστίας Νέας Σμύρνης και ο κ. Αργύρης Τσουνάκης, πρόεδρος του Τμήματος AHEPA Phalereus HJ-38. Χαιρετισμό επίσης απηύθυνε και ο πρόεδρος της ΑΗΕΡΑ Καναδά κ. Χρήστος Αργυριού.

Πολύς ήταν ο κόσμος που παρακολούθησε την εκδήλωση απόδοσης τιμής προς τους Αμερικανούς που βοήθησαν τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Φωτογραφία: «Εθνικός Κήρυξ»

Οι δύο κεντρικές ομιλήτριες ήταν η κα Αντωνία Δήμου, Εταίρος στο «CMED» Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας του Λος Αντζελες και η κα Θέμις Παπαδοπούλου, Εφορος των Μουσείων και της Βιβλιοθήκης της Εστίας Νέας Σμύρνης.

Η παρουσίαση-ομιλία της κα Δήμου είχε θέμα «Η Μικρασιατική Καταστροφή μέσα από τις αναφορές του Αμερικανού Γενικού Προξένου στη Σμύρνη Τζορτζ Χόρτον (George Horton)».

Χρησιμοποιώντας ως βασικές πηγές το βιβλίο του Χόρτον «Η Μάστιγα της Ασίας» και την τελική του έκθεση προς το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών με τίτλο «Το ζήτημα της εγγύς Ανατολής» η κα Δήμου ανέλυσε τις συνθήκες, που οδήγησαν στην καταστροφή της ακμάζουσας, για την εποχή, Σμύρνης αλλά και την καίρια συμβολή των Αμερικανών στην διάσωση των Ελλήνων.

«97 χρόνια μετά από τη Μικρασιατική Καταστροφή αποτελεί κοινό τόπο μέσα από επίσημα έγγραφα και μαρτυρίες ότι Αμερικανοί αξιωματούχοι και εργαζόμενοι σε αμερικανικά εκπαιδευτικά ιδρύματα της Σμύρνης, βοήθησαν στη διάσωση Ελλήνων οι οποίοι υπέστησαν διωγμό και εξόντωση σε τρεις φάσεις», είπε χαρακτηριστικά.

Η κα Αντωνία Δήμου κατά την διάρκεια της ομιλία της στην εκδήλωση. Φωτογραφία: «Εθνικός Κήρυξ»

Σημαντική ήταν η συμβολή του Χόρτον στην αποτύπωση των πραγματικών γεγονότων και περιστατικών, η οποία δικαιώνει τα θύματα της μικρασιατικής τραγωδίας, σύμφωνα με την κα Δήμου. Ο Αμερικανός πρόξενος υπηρέτησε σε δύο διαφορετικές περιόδους και στη Σμύρνη, από το 1911 μέχρι το 1917 και από το 1919 έως το 1922. Για τη βοήθεια που προσέφερε στους Χριστιανούς της Μικράς Ασίας τιμήθηκε με το παράσημο του Μεγάλου Γρηγορίου από τον Πάπα. Για τη στάση του απέναντι στο ελληνικό και χριστιανικό στοιχείο τιμήθηκε και από την ελληνική κυβέρνηση με το παράσημο του Τάγματος του Σωτήρος.

Ειδική αναφορά έγινε και στις σχέσεις του Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσοστόμου με τους Αμερικανούς της Σμύρνης αλλά και τον μαρτυρικό του θάνατο στα χέρια του τουρκικού όχλου. «Οπως αποκαλύπτει ο Χόρτον, ο Χρυσόστομος έτυχε να τον επισκεφθεί μαζί με τον Αρμένιο Αρχιεπίσκοπο, λίγες ώρες προτού τον σκοτώσουν. Ο Μητροπολίτης υπήρξε σταθερός υποστηρικτής των αμερικανικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων τα οποία επισκέπτονταν πολύ συχνά και επέλυε διάφορα προβλήματά τους» σημειώνει η κα Δήμου.

Μεγάλης σημασίας ήταν και η οικονομική βοήθεια των Αμερικανών μετά την Καταστροφή. Με εισήγηση του Τζορτζ Χόρτον στο αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, η Ελλάδα δεν αφέθηκε μόνη στο να επωμιστεί εξ ολοκλήρου το φορτίο των προσφύγων. Στήριξη, τον πρώτο καιρό, ήρθε από την Αμερικανική Επιτροπή Ανακούφισης η οποία δαπάνησε για τις ανάγκες των προσφύγων περίπου 95 εκατομμύρια δολάρια, ποσό που συγκεντρώθηκε αποκλειστικά από Αμερικανούς πολίτες. Το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό επίσης, συνέδραμε στη διάσωση μεγάλου αριθμού Ελλήνων προσφύγων.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως ο Χόρτον ξεκίνησε το έργο της επανασύνδεσης προσφύγων, εντοπίζοντας τους αγνοουμένους συγγενείς, οι οποίοι ήταν διασκορπισμένοι σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Για το έργο της επανασύνδεσης οικογενειών, ο Χόρτον κατέθεσε σε εκθέσεις στο αμερικανικό Κογκρέσο και αγωνίστηκε ώστε να περάσει νόμος, που να επιτρέπει στους πρόσφυγες να μπορούν να πάρουν στις ΗΠΑ τις οικογένειες και τους γονείς τους.

Με τη σειρά της, η κα Θέμις Παπαδοπούλου κάλυψε το δεύτερο μέρος της εκδήλωσης με μία παρουσίαση του έργου του Αμερικανού Πάστορα Ασα Κεντ Τζένινγκς (Asa Kent Jennings) ο οποίος έσωσε μεγάλο αριθμό προσφύγων κατά τη διάρκεια της Καταστροφής.

Η κα Θέμις Παπαδοπούλου κατά την διάρκεια της ομιλία της στην εκδήλωση. Φωτογραφία: «Εθνικός Κήρυξ»

Ο Ασα Τζένινγκς, ο «Σίντλερ της Σμύρνης», όπως τον χαρακτήρισε η κα Παπαδοπούλου, ήταν ο αφανής ήρωας που έσωσε πάνω από το 15% των Ελλήνων της Μικράς Ασίας το 1922. Χωρίς καμία επίσημη ιδιότητα, ο Τζένινγκς, ήταν ένας απλός γραμματέας της ΧΑΝ (Χριστιανική Αδελφότητα Νέων) αλλά ο ρόλος του στα γεγονότα ήταν καταλυτικός.

Η κα Παπαδοπούλου στάθηκε, μεταξύ άλλων, στη συνάντηση που είχε ο Τζένινγκς με τον Κεμάλ, για την ασφαλή μεταφορά του πληθυσμού προς την Ελλάδα μέσω πλοίων. Την «προδοτική», όπως την χαρακτήρισε, διαταγή της ελληνικής κυβέρνησης για την απαγόρευση μετακίνησης προσφύγων από τη θάλασσα, αλλά και τη δυσκολία που αντιμετώπισε στην επικοινωνία του με το Ελληνικό Κράτος για την ασφαλή μεταφορά των Μικρασιατών στον Ελλαδικό χώρο.

Το αποκορύφωμα της προσφοράς του Τζένινγκς ήταν η διάσωση πέραν των 500.000 προσφύγων από τη Σμύρνη μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, όταν με αποκλειστικά δικές του πρωτοβουλίες πέτυχε να ηγηθεί μιας τεράστιας προσπάθειας διάσωσης αμάχων, γεγονός που του χάρισε τον άτυπο τίτλο του «ναυάρχου» του ελληνικού στόλου (55 πλοίων). Για το επίτευγμά του αυτό τιμήθηκε με τις κορυφαίες διακρίσεις του Ελληνικού Κράτους, τον Σταυρό του Τάγματος του Σωτήρος και το Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας που είναι το υψηλότερο στρατιωτικό παράσημο.

«Οταν μετά από χρόνια επισκέφθηκε την Ελλάδα, οι προσφυγές τον αναγνώρισαν από την καμπούρα του, τον αποκαλούσαν Ναύαρχο και του φιλούσαν τα χέρια… Στην Ελλάδα δυστυχώς λίγοι γνωρίζουν το όνομά του. Ακόμη και σε μέρη που έχουν εγκατασταθεί Μικρασιάτες πρόσφυγες δεν υπάρχουν μνημεία ή έστω ονόματα δρόμων ή πλατειών προς τιμήν του. Και είναι τόσο κρίμα γι’ αυτόν τον άνθρωπο» ανέφερε το τέλος της ομιλίας της η κα Παπαδοπούλου.

Πηγή: Ekirikas.com

Related Post

Leave a comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *