Tου Arkady Mil-Man*

Οι εντάσεις στις σχέσεις Ισραήλ-Ρωσίας έχουν αυξηθεί τους τελευταίους μήνες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, και πολλοί στο Ισραήλ αποδίδουν σε αυτές τις εντάσεις την απαίτηση του ρωσικού υπουργείου Δικαιοσύνης να σταματήσει τις δραστηριότητες της Jewish Agency. Πρόκειται για μια επιφανειακή εξήγηση που δεν λαμβάνει υπόψη τις βαθιές τάσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στη Ρωσία τα τελευταία χρόνια.

Η πρώτη τάση είναι η μη ανοχή προς τις ξένες οντότητες που λειτουργούν στη ρωσική επικράτεια, η οποία πηγάζει από την αυξημένη απόσταση της Ρωσίας από τη Δύση, και αποτυπώνεται σε νόμους που περιορίζουν τους ξένους οργανισμούς και προσβάλλουν τις δραστηριότητές της. Οι ρωσικές αρχές άρχισαν να κλείνουν ξένους οργανισμούς ήδη πριν από μια δεκαετία. Ο επίσημος λόγος για αυτό είναι η παραβίαση της ρωσικής νομοθεσίας, ενώ στην πράξη είναι μια κίνηση περιορισμού της δράσης των ξένων οργανώσεων που προωθούν τις αξίες της δυτικής δημοκρατίας.

Η δεύτερη τάση είναι η άνοδος του αντισημιτισμού στη Ρωσία. Το φαινόμενο του αντισημιτισμού δεν είναι νέο και οι Εβραίοι έχουν υποφέρει από αυτό σε όλα τα χρόνια και της ενσαρκώσεις της Ρωσίας –από την τσαρική αυτοκρατορία έως τη Σοβιετική Ένωση. όπως και αλλού στον κόσμο, ο αντισημιτισμός εντείνεται σε περιόδους κρίσης και οι ξεκάθαρα αντιδιπλωματικές δηλώσεις του Ρώσου ΥΠΕΞ, όπως “οι μεγαλύτεροι αντισημίτες είναι οι ίδιοι οι Εβραίοι” καθώς και “ο Χίτλερ είχε εβραϊκό αίμα”, υποδεικνύουν αυτό το φαινόμενο.

Η τρίτη τάση είναι μια ανεπαρκής ισραηλινή απάντηση στα μηνύματα της Ρωσίας όλα αυτά τα χρόνια, σχετικά με τη δυσαρέσκειά της με τις δραστηριότητες της Jewish Agency, που ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 2000. Η Ρωσία δυσκόλεψε τη λειτουργία της και επέβαλε διάφορους περιορισμούς σε αυτή. Η Jewish Agency δεν μπόρεσε να προσαρμοστεί στο εχθρικό περιβάλλον και να ανταποκριθεί ενεργά για να αλλάξει η κατάσταση.

Οι δύο πρώτες τάσεις αναμένεται να ενταθούν στο άμεσο μέλλον. Ως εκ τούτου, το Ισραήλ πρέπει να αλλάξει τον τρόπο λειτουργίας του. Αυτή δεν είναι η τελευταία κρίση μεταξύ του Ισραήλ και της Ρωσίας, και το Ισραήλ πρέπει να προετοιμαστεί για τις επερχόμενες κρίσεις, ειδικά υπό το φως του περιορισμένου περιθωρίου ελιγμών.

*Ο Arkady Mil-Man είναι επικεφαλής του Προγράμματος Ρωσίας στο Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφάλειας. Διετέλεσε Πρέσβης του Ισραήλ στη Ρωσία (2003-2006) και Ισραηλινός Πρέσβης στο Αζερμπαϊτζάν (1997-2000). Ξεκίνησε την καριέρα του στο Υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ ως Ανώτερος Ερευνητής της Σοβιετικής Ένωσης στο Κέντρο Πολιτικών Ερευνών. Αργότερα διηύθυνε το τμήμα στο Κέντρο που είναι υπεύθυνο για την έρευνα της Ρωσίας και της Άπω Ανατολής. Ο Mil-Man υπηρέτησε επίσης ως αναπληρωτής επικεφαλής της Ομάδας Ισραηλινών διπλωματών στη Μόσχα (1989-1990) πριν από την ανανέωση των διπλωματικών σχέσεων με τη Σοβιετική Ένωση. Ίδρυσε την Ισραηλινή Πρεσβεία στο Καζακστάν (1992) και έγινε ο πρώτος Ισραηλινός Επιτετραμμένος στη χώρα αυτή. Αργότερα εργάστηκε ως σύμβουλος και έκτακτος και πληρεξούσιος υπουργός στην Ισραηλινή Πρεσβεία στη Ρωσία και κατείχε διάφορες θέσεις στα κεντρικά γραφεία του Υπουργείου Εξωτερικών του Ισραήλ, αρμόδιο για τις μετασοβιετικές χώρες. Μετά τη διπλωματική του καριέρα, ο Mil-Man εργάστηκε, μεταξύ άλλων, στον ισραηλινό τομέα υψηλής τεχνολογίας, διαχειριζόμενος ένα ταμείο επιχειρηματικών κεφαλαίων με τους συνεργάτες του που επένδυσαν σε ισραηλινές νεοφυείς επιχειρήσεις. Ο Mil-Man σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ και στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο (πολιτικές επιστήμες, διεθνείς σχέσεις και ιστορία).