Περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Αυτό είναι το ετήσιο κόστος της εργασιακής κατάθλιψης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα από το Ευρωπαϊκό Συνδικαλιστικό Ινστιτούτο (ETUI).

Η δεξαμενή σκέψης εντοπίζει πέντε ψυχοκοινωνικούς κινδύνους στη ρίζα αυτής της ψυχικής ασθένειας:

• το άγχος στην εργασία
• μεγάλες ώρες εργασίας
• εργασιακή ανασφάλεια
• ανισορροπία μεταξύ προσπάθειας και ανταμοιβής
• ηθική παρενόχληση.

  Οι κίνδυνοι αυτοί μπορεί να έχουν τραγικές συνέπειες, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, τα οποία χρονολογούνται από το 2015.

“Περίπου 6.000 θάνατοι από στεφανιαία νόσο οφείλονται στην έκθεση σε ψυχοκοινωνικούς κινδύνους και περισσότεροι από 5.000 θάνατοι οφείλονται σε αυτοκτονίες που προκλήθηκαν από κατάθλιψη”, εξηγεί η Σόνια Ναβρότσκα, ερευνήτρια στο Ευρωπαϊκό Συνδικαλιστικό Ινστιτούτο.

Την ίδια χρονιά, περισσότερα από 400.000 χρόνια ζωής χάθηκαν λόγω καρδιαγγειακών παθήσεων και κατάθλιψης, σύμφωνα με την έκθεση. “Πρόκειται για θανάτους που θα μπορούσαν να αποφευχθούν”, γράφει η Δήμητρα Θεοδωρή, επικεφαλής του τομέα υγείας και ασφάλειας στο ETUI.

Σύμφωνα με το ETUI, το 8% των καρδιαγγειακών παθήσεων και το 23% των καταθλίψεων οφείλονται σε αυτούς τους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους.

Οι εργοδότες πληρώνουν για την κατάθλιψη

Η έκθεση αυτή είναι η πρώτη που ποσοτικοποιεί το οικονομικό κόστος όχι μόνο της κατάθλιψης, αλλά και των καρδιαγγειακών παθήσεων, ιδίως της στεφανιαίας νόσου και του εγκεφαλικού επεισοδίου, που συνδέονται με ψυχοκοινωνικούς παράγοντες της εργασίας, αναφέρει το ινστιτούτο.

Σε αυτόν τον πίνακα, η Γαλλία, το Βέλγιο, η Φινλανδία, η Ιρλανδία και η Ολλανδία είναι οι πέντε χώρες που επηρεάζονται περισσότερο από άποψη κόστους ανά 100.000 εργαζομένους. Αυτό το οικονομικό βάρος μοιράζεται από τον εργοδότη και τον εργαζόμενο, αλλά μερικές φορές ασύμμετρα.

“Και για τις δύο ασθένειες, διαπιστώσαμε ότι η μεγαλύτερη επιβάρυνση έπεσε στους εργαζόμενους, αλλά και στους εργοδότες. Ειδικότερα, όσον αφορά το κόστος της κατάθλιψης, μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι πάνω από το 80% του συνολικού κόστους της κατάθλιψης οφειλόταν σε ψυχοκοινωνικούς κινδύνους κατά την εργασία το 2015 στην Ευρώπη”, εξηγεί η Ναβρότσκα. “Το κόστος αυτό πληρώθηκε από τους εργοδότες λόγω της έλλειψης παραγωγικότητας και της μείωσης της παραγωγικότητας λόγω της ασθένειας και της απουσίας”.

Η ερευνήτρια αναφέρει επίσης τον παρουσιασμό, όταν οι εργαζόμενοι πηγαίνουν στην εργασία τους αλλά αποδίδουν λιγότερο καλά για λόγους υγείας, ιδίως ψυχικής υγείας.

Τα στοιχεία αυτά βασίζονται σε στοιχεία του 2015 από το Eurofond. Το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας δημοσιεύει μια μελέτη για τις συνθήκες εργασίας κάθε πέντε χρόνια, αλλά η πανδημία του 2020 διέκοψε τις έρευνες. Ως εκ τούτου, το ETUI αναμένει τη δημοσίευση της νέας έρευνας φέτος, ώστε να μπορέσει να συνεχίσει την έρευνά του και να συγκρίνει τις τάσεις στους κινδύνους για την υγεία που σχετίζονται με την εργασία.

Υπό το πρίσμα αυτών των ευρημάτων, το Ευρωπαϊκό Συνδικαλιστικό Ινστιτούτο καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει ένα κείμενο για την ενίσχυση της πρόληψης. Το ETUI πιστεύει ότι αυτή η οδηγία για την ψυχική υγεία θα πρέπει επίσης να παρέχει οδηγίες για τους εργοδότες.

Ωστόσο, οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι δεν υπάρχει ενιαία απάντηση, καθώς οι προσπάθειες για την πρόληψη αυτών των κινδύνων ποικίλλουν ανάλογα με τον χώρο εργασίας και το εργατικό δυναμικό. Η δεξαμενή σκέψης τονίζει, ωστόσο, ότι η συμμετοχή των εργαζομένων στις διαδικασίες πρόληψης παραμένει βασικό στοιχείο.