Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να εισέρχεται σε νέα φάση, ο αριθμός των Ουκρανών που κατευθύνονται στην Ευρώπη για να ζητήσουν άσυλο φαίνεται να μειώνεται.

Επί του παρόντος, η ΕΕ φιλοξενεί πάνω από 4,3 εκατομμύρια Ουκρανούς πρόσφυγες, με άλλους 254.000 μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο και δεκάδες χιλιάδες άλλους σε άλλες χώρες εκτός ΕΕ.

Τον Φεβρουάριο καταγράφηκε ο χαμηλότερος αριθμός νέων αποφάσεων ασύλου (41.435) που έλαβε η ΕΕ από την έναρξη της πλήρους εισβολής, σύμφωνα με τη Eurostat, δηλαδή μείωση 25% από τον Φεβρουάριο του 2024.

Η Γερμανία έχει το μεγαλύτερο μερίδιο Ουκρανών προσφύγων, σχεδόν 1,8 εκατομμύρια, ή 27,3% του συνόλου του μπλοκ.

Πριν από δύο εβδομάδες, το Βερολίνο έγινε η τελευταία ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που ανακοίνωσε αλλαγές στα επιδόματα ασύλου και σε άλλες παροχές για αυτή την ομάδα αιτούντων άσυλο.

Ποια είναι λοιπόν η κατάσταση σε άλλες χώρες;

Ουγγαρία: Δεν υπάρχει πλέον διαμονή για τους δυτικούς Ουκρανούς

Η Ουγγαρία ακύρωσε την κρατικά χρηματοδοτούμενη στέγαση για τους Ουκρανούς πρόσφυγες που προέρχονται από τα δυτικά τμήματα της χώρας, τα οποία πλέον θεωρεί επισήμως ασφαλή.

Σύμφωνα με την Ουγγρική Επιτροπή Ελσίνκι, επηρεάστηκαν περίπου 3.000 πρόσφυγες, κυρίως γυναίκες και παιδιά.

Ωστόσο, η Ουγγαρία παρέτεινε επίσης τις κάρτες προσωρινής προστασίας μέχρι τις 4 Μαρτίου 2026, ανεξάρτητα από την ημερομηνία ισχύος που αναγράφεται στην κάρτα.

Οι δικαιούχοι προσωρινής προστασίας λαμβάνουν 22.800φιορίνια (περίπου 55 ευρώ) μηνιαίως, με επιπλέον 13.700 φιορίνια (περίπου 34 ευρώ) ανά παιδί.

Πολωνία: Τέλος σε επίδομα υποδοχής και πληρωμή προσφύγων

Η Πολωνία, η χώρα με τον δεύτερο μεγαλύτερο αριθμό ουκρανών προσφύγων, παρέτεινε πρόσφατα την περίοδο νόμιμης παραμονής για τους αιτούντες άσυλο που εγκατέλειψαν την Ουκρανία μετά τις 24 Ιανουαρίου 2022 έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2025.

Ωστόσο, τα άτομα που φιλοξενούν ή προσφέρουν φαγητό σε Ουκρανούς πρόσφυγες δεν δικαιούνται πλέον αποζημίωση σε μετρητά. Η στέγαση μπορεί ακόμη να διευθετηθεί με τις τοπικές αρχές.

Επίσης, η εφάπαξ πληρωμή 300 ζλότι (περίπου 70 ευρώ) που μπορούσαν να λάβουν προηγουμένως οι πρόσφυγες έχει τερματιστεί.

Παρ’ όλα αυτά, η Πολωνία επιτρέπει στους Ουκρανούς να αποκτήσουν προσωπικό αριθμό ταυτότητας, πράγμα που σημαίνει ότι δικαιούνται να εργαστούν και να λάβουν δωρεάν ιατρική περίθαλψη. Τα παιδιά εξακολουθούν να μπορούν να λαμβάνουν 800 ζλότι, όπως και τα παιδιά των Πολωνών, αλλά μόνο εάν πληρούν τις προϋποθέσεις για τη φοίτηση στο σχολείο.

Νορβηγία: Παιδικά επιδόματα αυστηροποιούνται λόγω “μη βιώσιμων” αφίξεων

Η Νορβηγία ήταν μία από τις πρώτες ευρωπαϊκές χώρες που αυστηροποίησε τα συστήματα παροχών , με στόχο να αντιμετωπίσει αυτό που αποκάλεσε μη βιώσιμο αριθμό αφίξεων λίγο μετά την έναρξη της εισβολής πλήρους κλίμακας.

Η κυβέρνηση περιέκοψε τα επιδόματα τέκνων και περιόρισε τη δυνατότητα των ατόμων με προσωρινή συλλογική προστασία να ταξιδεύουν μεταξύ Ουκρανίας και Νορβηγίας.

Περιόρισε επίσης τη χρήση ξενοδοχείων ως κέντρων υποδοχής ασύλου και προειδοποίησε τους πρόσφυγες που θέλουν να έχουν πρόσβαση στο Εθνικό Σύστημα Ασφάλισης της χώρας ότι θα πρέπει να πληρούν τις προϋποθέσεις για τη διάρκεια της διαμονής.

Σλοβακία: Περικοπές σε καταλύματα και επιδόματα

Στις αρχές Μαρτίου, η Σλοβακία εφάρμοσε νέους κανόνες για τους Ουκρανούς που έφτασαν μετά τις 28 Φεβρουαρίου 2025. Ο μέγιστος χρόνος για τον οποίο δικαιούνται να μείνουν σε εγκαταστάσεις ασύλου μειώθηκε σε 60 ημέρες από τις προηγούμενες 120, και το εν λόγω επίδομα διαμονής είναι πλέον διαθέσιμο μόνο για τις πρώτες 60 ημέρες παραμονής τους στη χώρα.

Ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Peter Krauspe εξήγησε αυτό λέγοντας ότι οι Ουκρανοί πρόσφυγες εξασφαλίζουν κατά κανόνα εργασία και στέγαση εντός δύο μηνών από την άφιξή τους στη Σλοβακία.

Ωστόσο, οι αλλαγές αυτές δεν θα ισχύσουν για ευάλωτες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών κάτω των πέντε ετών, των ατόμων άνω των 65 ετών και των μονογονεϊκών οικογενειών με μικρά παιδιά.

Εσθονία: Εξάμηνη προθεσμία για τη χορήγηση στεγαστικής συνδρομής

Κάθε ουκρανικό νοικοκυριό πρόσφυγα μπορεί να διεκδικήσει εφάπαξ επιστροφή 1.200 ευρώ για την κάλυψη του κόστους ενοικίασης. Όμως, οι νέοι κανόνες απαιτούν η αίτηση επιστροφής να υποβληθεί εντός των πρώτων έξι μηνών από τη χορήγηση της πρώτης άδειας διαμονής.

Εκτός από την αποζημίωση για τα έξοδα ενοικίασης, οι πρόσφυγες μπορούν επίσης να αποζημιωθούν για υπηρεσίες μετάφρασης μέχρι 3.200 ευρώ ανά οικογένεια και 1.600 ευρώ ανά μεμονωμένο άτομο, εντός δύο ετών.

Η Εσθονία χορηγεί επίσης στα παιδιά κάτω των 19 ετών επίδομα 80 ευρώ για το πρώτο και το δεύτερο παιδί της οικογένειας και 100 ευρώ για το τρίτο και το επόμενο παιδί της οικογένειας, έως 650 ευρώ μηνιαίως σε περίπτωση επτά παιδιών.

Υπάρχει επίσης γονικό επίδομα για τους γονείς που αναζήτησαν καταφύγιο στην Εσθονία με παιδί ηλικίας κάτω του ενάμιση έτους. Ανέρχεται σε 820 ευρώ μηνιαίως για έως και 545 ημέρες.

Αυστρία: Κόκκινη-Άσπρη-Κόκκινη Κάρτα Plus.

Η Αυστρία παρέτεινε τα δικαιώματα διαμονής των Ουκρανών προσφύγων μέχρι τις 4 Μαρτίου 2026. Οι Ουκρανοί πρόσφυγες με τη λεγόμενη Μπλε Κάρτα μπορούν πλέον να υποβάλουν αίτηση για την Κόκκινη-Άσπρη-Κόκκινη Κάρτα Plus (Rot-Weiß-Rot-Karte plus), η οποία τους επιτρέπει να ζουν και να εργάζονται στην Αυστρία.

Οι προϋποθέσεις περιλαμβάνουν το επίπεδο Α1 της γερμανικής γλώσσας, την προσκόμιση αποδείξεων εισοδήματος και το ιστορικό εργασίας στην Αυστρία με πλήρη ασφάλιση για τουλάχιστον 12 μήνες κατά τους τελευταίους 24 μήνες πριν από την υποβολή της αίτησης.

Ιρλανδία: Το επίδομα ιδιοκατοίκησης θα μειωθεί κατά 25%

Η Ιρλανδία σχεδιάζει να μειώσει το αφορολόγητο επίδομα για όσους φιλοξενούν Ουκρανούς πρόσφυγες από 800 ευρώ σε 600 ευρώ τον Ιούνιο.

Ωστόσο, το καθεστώς έχει παραταθεί έως τον Μάρτιο του 2026. Η Ιρλανδία είχε προηγουμένως μειώσει το επίδομα για κάθε Ουκρανό πρόσφυγα από 232 ευρώ την εβδομάδα σε 38,80 ευρώ.

Βέλγιο: Η Φλάνδρα σταδιακά καταργεί την επιδότηση

Η ολλανδόφωνη περιφέρεια της Φλάνδρας του Βελγίου ανακοίνωσε τον τερματισμό της επιδότησης των ιδιωτικών υπνωτηρίων μετά την 1η Ιανουαρίου 2025.

Από την άλλη πλευρά, οι δημόσιες αρχές που φιλοξενούν τουλάχιστον πέντε Ουκρανούς πρόσφυγες θα λαμβάνουν εφάπαξ 1.000 ευρώ για κάθε αιτούντα άσυλο που φιλοξενούν, εφόσον φιλοξενούν τουλάχιστον πέντε και είναι εγγεγραμμένες ως σημείο φιλοξενίας μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2025.

Γερμανία: Οι εισερχόμενοι πρόσφυγες θα στηρίζονται με διαφορετικό σύστημα παροχών

Οι Ουκρανοί πρόσφυγες που εισήλθαν στη Γερμανία μετά την 1η Απριλίου 2025 δεν θα λαμβάνουν πλέον το επίδομα του πολίτη (Bürgergeld).

Αντ’ αυτού θα υποστηρίζονται βάσει του νόμου περί παροχών για αιτούντες άσυλο (Asylleistungen).

Προς το παρόν δεν είναι σαφές εάν οι Ουκρανοί πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν πριν από την ημερομηνία αυτή θα δουν αλλαγές στα επιδόματά τους στο μέλλον.

Ωστόσο, οι αλλαγές αυτές δεν έχουν ακόμη τεθεί επισήμως σε ισχύ, εν αναμονή της συμφωνίας της νέας κυβέρνησης συνασπισμού της Γερμανίας: έχουν ήδη εγκριθεί από την κεντροδεξιά Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CSU), αλλά πρέπει ακόμη να λάβουν τη σφραγίδα του αδελφού κόμματός της, των Χριστιανοδημοκρατών (CDU), και των κεντροαριστερών Σοσιαλδημοκρατών (SPD).

Οι Ουκρανοί πρόσφυγες ήταν οι πρώτοι που έλαβαν το επίδομα του πολίτη και τους χορηγήθηκε καθεστώς παραμονής εντός της ΕΕ χωρίς να χρειάζεται να υποβάλουν πρώτα αίτηση ασύλου, σε αντίθεση με τους πρόσφυγες από χώρες όπως η Συρία και το Αφγανιστάν.

Στο πλαίσιο του Επιδόματος του Πολίτη, οι άγαμοι λαμβάνουν 563 ευρώ μηνιαίως, ενώ οι αιτούντες άσυλο λαμβάνουν 441 ευρώ, τα οποία φορτώνονται σε μια κάρτα πληρωμών.

Οι πρόσφυγες λαμβάνουν επίσης λιγότερα χρήματα εάν μοιράζονται στέγη, αν και τα έξοδα στέγασης εξακολουθούν να καλύπτονται.

Το Bürgergeld χρηματοδοτείται μέσω φόρων που εισπράττονται από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, ενώ η στήριξη για το άσυλο παρέχεται από τα κρατίδια και τους δήμους.

Βουλγαρία: Πλησιάζει η προθεσμία για την ανανέωση της κάρτας προσωρινής προστασίας

Οι βουλγαρικές αρχές παρέτειναν το καθεστώς προσωρινής προστασίας για τους Ουκρανούς πρόσφυγες έως τις 4 Μαρτίου 2026. Ωστόσο, οι κάρτες προσωρινής προστασίας που έχουν ήδη εκδοθεί πρέπει να ανανεωθούν έως τις 30 Απριλίου 2025.

Στους Ουκρανούς πρόσφυγες χορηγείται οικονομική ενίσχυση 375 λέβα (190 ευρώ), προσωρινή στέγη, συνηγορία, καθώς και θεραπεία και αποκατάσταση.

Τσεχία: Αυστηρές απαιτήσεις για το νέο καθεστώς παραμονής

Τον περασμένο μήνα, η Πράγα ενέκρινε ένα νέο καθεστώς μακροχρόνιας διαμονής που είναι διαθέσιμο σε Ουκρανούς που κερδίζουν πάνω από 440.000 CZK (17.551 €) ακαθάριστα ετησίως, ζουν στη χώρα υπό καθεστώς προσωρινής προστασίας για τουλάχιστον δύο χρόνια και δεν έχουν λάβει επιδόματα από τον περασμένο Ιούλιο.

Οι αρχές δήλωσαν ότι το μέτρο αποσκοπεί στο να ωθήσει τους πρόσφυγες να ενσωματωθούν περαιτέρω και να γίνουν αυτάρκεις. Ωστόσο, οι ΜΚΟ και το Γραφείο του Διαμεσολαβητή ανησυχούν ότι πολλοί πρόσφυγες θα μείνουν εκτός, καθώς δεν πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις.

Κανονικά, σε όλους τους νέους Ουκρανούς πρόσφυγες χορηγείται επίδομα 5.000 CZK(200 ευρώ) σε μετρητά για μέγιστο διάστημα πέντε μηνών.

Ιταλία: Υπηρεσίες στέγασης παρατείνονται έως το τέλος του 2025

Το μηνιαίο επίδομα για τους Ουκρανούς πρόσφυγες στην Ιταλία είναι 300 ευρώ ανά ενήλικα, συν άλλα 150 ευρώ για κάθε συνοδευόμενο ανήλικο κάτω των 18 ετών. Οι πρόσφυγες φιλοξενούνται σε ξενοδοχεία ή ιδιωτικά καταλύματα σε όλη τη χώρα. Ωστόσο, οι υπηρεσίες υποδοχής θα είναι διαθέσιμες σε εθνικό επίπεδο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025, σύμφωνα με το Τμήμα Πολιτικής Προστασίας της χώρας.

Οι πρόσφυγες που εξακολουθούν να χρειάζονται στέγαση και μετά τον Φεβρουάριο του 2025 μπορούν επίσης να μεταφερθούν σε διαφορετική περιοχή από εκείνη στην οποία εγκαταστάθηκαν αρχικά.

Γαλλία: Στήριξη ενοικίου επιπλέον του επιδόματος στέγασης

Οι Ουκρανοί πρόσφυγες στη Γαλλία λαμβάνουν επίδομα ADA (Επίδομα για αιτούντες άσυλο) στις αρχές του μήνα μέσω κάρτας πληρωμής και δικαιούνται να λαμβάνουν περίπου 426 ευρώ το μήνα.

Υπάρχει ένα βασικό ποσό ύψους 6,80 € ημερησίως για ένα άτομο, συν άλλα 7,40 € για τους αιτούντες άσυλο στους οποίους δεν παρέχεται στέγαση.

Παρέχεται επίσης υποστήριξη για την ενοικίαση ιδιωτικής κατοικίας ή την εξεύρεση ειδικού κέντρου φιλοξενίας. Υπάρχουν επίσης ρυθμίσεις για Ρώσους και Λευκορώσους υπηκόους που “απειλούνται στη χώρα τους λόγω της θέσης τους στη σύγκρουση”.

Ηνωμένο Βασίλειο: Οι άνεργοι πρόσφυγες μπορούν να υποβάλουν αίτηση για Universal Credit

Οι Ουκρανοί πρόσφυγες που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι επιλέξιμοι τόσο για εφάπαξ όσο και για συνεχή οικονομική στήριξη μέσω διαφόρων προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας.

Μέσω του προγράμματος Homes for Ukraine, για παράδειγμα, κάθε αιτών άσυλο με ανάδοχο στο Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να λάβει εφάπαξ πληρωμή 200 λιρών κατά την άφιξη, ενώ ο οικοδεσπότης μπορεί να διεκδικήσει 350 λίρες το μήνα για τη διάρκεια της βίζας Homes for Ukraine.

Οι αιτούντες άσυλο με παιδιά, εν τω μεταξύ, μπορούν να λάβουν 26,05 λίρες την εβδομάδα για το μεγαλύτερο ή μοναδικό παιδί τους, 17,25 λίρες για κάθε επιπλέον παιδί, καθώς και οικονομική στήριξη για τη φροντίδα των παιδιών, εάν τα παιδιά δεν πηγαίνουν ακόμη σχολείο.

Οι άνεργοι ή τα άτομα με χαμηλό εισόδημα μπορούν να υποβάλουν αίτηση για το Universal Credit, ένα εφάπαξ επίδομα του οποίου το ύψος εξαρτάται από την οικογενειακή κατάσταση και το κόστος στέγασης.

Ισπανία: Επίδομα €400

Η Ισπανία ενέκρινε επίδομα 400 ευρώ για κάθε ενήλικα Ουκρανό πρόσφυγα, συν 100 ευρώ για κάθε ανήλικο, για διάρκεια έξι μηνών.

Οι αιτούντες πρέπει να έχουν αριθμό κοινωνικής ασφάλισης και “να μην διαθέτουν πόρους για την κάλυψη των καθημερινών τους αναγκών”. Η χώρα παρέχει επίσης υγειονομική ασφάλιση και υποστήριξη για την ένταξη στην αγορά εργασίας.

Ολλανδία: Υψηλότερο επίδομα διατροφής

Στην Ολλανδία, τόσο οι ενήλικες όσο και τα παιδιά δικαιούνται μηνιαίο επίδομα διαβίωσης για ρουχισμό και τρόφιμα, καθώς και ένα επιπλέον επίδομα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τις δημόσιες συγκοινωνίες, για επισκέψεις στην οικογένεια ή για τη συμμετοχή σε αθλήματα.

Ωστόσο, μόλις ένας πρόσφυγας ηλικίας 18 ετών και άνω βρει δουλειά, το επίδομα σταματά για όλα τα μέλη της οικογένειας.

Από τις αρχές του 2025, το επίδομα ένδυσης είναι 62,66 ευρώ και το επιπλέον επίδομα είναι 77,16 ευρώ.

Εν τω μεταξύ, οι πρόσφυγες που δεν λαμβάνουν τα γεύματά τους σε δημοτικό κέντρο υποδοχής βλέπουν τον προϋπολογισμό τους να διαφοροποιείται. Οι μικρότερες οικογένειες λαμβάνουν περισσότερα χρήματα ανά άτομο από ό,τι οι μεγαλύτερες οικογένειες.

Για παράδειγμα, ένας μόνος πρόσφυγας ή ένας ενήλικας σε μια διμελή οικογένεια λαμβάνει 252,18 ευρώ, ενώ ένας ενήλικας σε μια τετραμελή οικογένεια λαμβάνει 189,13 ευρώ.

Το επίδομα καταβάλλεται από τον δήμο στον οποίο είναι εγγεγραμμένα τα άτομα και μπορεί να κατατεθεί απευθείας στον τραπεζικό τους λογαριασμό, σε χρηματική κάρτα ή σε μετρητά.

Πορτογαλία: Καθεστώς προσωρινής προστασίας

Στους Ουκρανούς με καθεστώς πρόσφυγα στην Πορτογαλία χορηγείται τίτλος προσωρινής προστασίας, ο οποίος περιλαμβάνει αυτόματα προσωρινή άδεια διαμονής, αριθμό φορολογικού μητρώου, αριθμό μητρώου κοινωνικής ασφάλισης και αριθμό χρήστη εθνικών υπηρεσιών υγείας.

Ο τίτλος προσωρινής προστασίας θα τους επιτρέψει να δικαιούνται το εισόδημα κοινωνικής ένταξης (RSI) εφόσον το μηνιαίο εισόδημά τους είναι έως 237,25 ευρώ και το σύνολο των χρηματοοικονομικών περιουσιακών τους στοιχείων, όπως τραπεζικές καταθέσεις, μετοχές, ομόλογα, πιστοποιητικά ταχυδρομικού ταμιευτηρίου, τίτλοι συμμετοχής και μερίδια σε οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων, δεν υπερβαίνει τα 30.555,60 ευρώ.

Ένας αιτών RSI θα λάβει 237,25 €, με επιπλέον 166,88 € για έναν δεύτερο ενήλικα.

Για τους πρόσφυγες με παιδιά κάτω των 18 ετών, προστίθεται ποσό 118,63 € ανά παιδί.

Οι Ουκρανοί πρόσφυγες μπορούν επίσης να υποβάλουν αίτηση για επιδόματα ανεργίας για να αντισταθμίσουν την ακούσια απώλεια εργασίας. Το επίδομα αυτό ανέρχεται σε 522,50 ευρώ για τους δικαιούχους που ζουν σε νοικοκυριό ή 418 ευρώ για τους μεμονωμένους δικαιούχους.

Η Πορτογαλία διαθέτει μια ειδική πλατφόρμα για τους πρόσφυγες από την Ουκρανία για την αναζήτηση εργασίας (“Πορτογαλία για την Ουκρανία”) και μια γραμμή υποστήριξης διαθέσιμη στα ουκρανικά.