Του Πέτρου Λάζου
Ολοκληρώθηκε λοιπόν η πολύφερνος δεύτερη αξιολόγηση. Και μάλιστα, πριν τις (τελευταίες και πρόσφατα) προγραμματισμένες ημερομηνίες. Καλύτερα μην ενθουσιάζεστε όμως. Έκλεισε, αλλά όχι ακριβώς.
Έγιναν πολλά (επίπονα) βήματα και υπήρξε κατάληξη σε μία προκαταρκτική τεχνική συμφωνία (preliminary staff level agreement). Τις επόμενες λίγες μέρες θα υπάρξουν συζητήσεις εξ αποστάσεως, για τα εναπομένοντα θέματα. Μετά θ’ ακολουθήσει Euro Working Group (έκτακτο ή προγραμματισμένο) και κατόπιν, αφού επιβεβαιωθεί ο κοινός τόπος μεταξύ Δ.Ν.Τ. και Ευρωπαίων για την ελάφρυνση του χρέους, στο Eurogroup της 22ας Μαΐου ή λίγο αργότερα, θα δοθεί η οριστική τελική έγκριση για εκταμίευση της δόσης των €7,4 δισ., η οποία είναι απαραίτητη για την αποπληρωμή των ελληνικών υποχρεώσεων του Ιουλίου.
Τα προαπαιτούμενα που συμφωνήθηκαν ήδη, έγιναν γνωστά και έχουν περιγραφεί αναλυτικά και πλήρως από τους συναδέλφους και τον κυβερνητικό εκπρόσωπο. Είναι δε, λίγο ως πολύ, αυτά που γνωρίζαμε και έξι μήνες πριν.
Εκεί που εντοπίζεται (σοβαρό) κενό, είναι σε αυτά που δεν συμφωνήθηκαν έως τώρα. Διότι οι πληροφορίες είναι πολλές και διαφορετικές. Μιλούν για το θέμα της συνολικής διάρκειας των πρωτογενών πλεονασμάτων (η οποία δεν έχει συμφωνηθεί, όπως απεκάλυψε το Γερμανικό υπουργείο Οικονομικών) που είναι σημαντικότατο στοιχείο για τον καθορισμό της ελάφρυνσης του χρέους και άλλα ζητήματα. Όπως η επαναφορά των προ κρίσης πρακτικών στην αγορά εργασίας. Για την οποία η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι τα πράγματα θα επανέλθουν στην τότε κατάσταση μετά την λήξη του προγράμματος, ενώ όλες οι πηγές από την πλευρά των Θεσμών μιλούν απλά, για επανεξέταση του ζητήματος τότε…
Το πλέον εντυπωσιακό την δεδομένη στιγμή, είναι η πλήρης απουσία οποιασδήποτε αναφοράς στον συνδικαλιστικό νόμο. Είτε σαν ζήτημα που έκλεισε, είτε σαν ένα το οποίο παραμένει προς συζήτηση. Είτε από την μεριά της Τρόικα, είτε της κυβέρνησης. Ενώ αποτελεί προαπαιτούμενο της παρούσας αξιολόγησης. Ίσως να μετατέθηκε για την επόμενη (μέσα με τέλη Σεπτεμβρίου). Ίσως και όχι…
Σε κάθε περίπτωση, εφόσον έχουν συμφωνηθεί μέτρα €4 δις και διάφορες δύσκολες μεταρρυθμίσεις (άνοιγμα καταστημάτων τις Κυριακές, ΜΗΣΥΦΑ κ.ά.), είναι εξαιρετικά δύσκολο (έως απίθανο) να υπάρξει εμπλοκή στην αξιολόγηση.
Το ζητούμενο είναι τι θα συμβεί στην ελληνική οικονομία, μετά. Σίγουρα η επαναφορά μιας σχετικής πολιτικής σταθερότητας, θα βοηθήσει και η αβεβαιότητα θα υποχωρήσει. Εκτός και υπάρξουν πολιτικές εξελίξεις τον Ιούνιο ή το φθινόπωρο. Οπότε όλα θα εξαρτηθούν από την μορφή αυτών των εξελίξεων και το τελικό αποτέλεσμά τους. Πάντως η σταθερότητα είναι πάντα καλό και θετικό γεγονός.
Όμως πρόκειται για το μοναδικό θετικό νέο. Η Ελλάδα, για ν’ ανακάμψει ουσιαστικά, χρειάζεται ένα τεράστιο και συνεχόμενο κύμα επενδύσεων, ένα επενδυτικό σοκ. Κανένα από τα μέτρα της δεύτερης αξιολόγησης, δεν ωθεί άμεσα προς την συγκεκριμένη κατεύθυνση. Σίγουρα κάποια βοηθούν στην βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος (π.χ. αλλαγές στα ενεργειακά και πώληση μονάδων ΔΕΗ) αλλά η επίδρασή τους είναι μικρή και, συγκρινόμενη με τα όσα χρειάζονται, αμελητέα. Επιπλέον, οι καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης, έχουν κάνει ακόμη επιφυλακτικότερους τους (όποιους) επενδυτές ενδιαφέρονται για την χώρα. Όλοι γνωρίζουν ότι η τρίτη αξιολόγηση βρίσκεται πολύ κοντά. Και τίποτα στην συμπεριφορά της κυβέρνησης, δεν προδιαθέτει για σύντομη και ικανοποιητική ολοκλήρωσή της.
Όσοι δε σκέφτονται την πρωθυπουργική ρήση, ότι τα δύσκολα πέρασαν, καλύτερα να το ξανασκεφτούν. Τα στοιχεία του Α.Ε.Π. Α’ τριμήνου δεν προβλέπεται να είναι καθόλου καλά. Αυτό σημαίνει νέα μέτρα ή εφαρμογή του κόφτη. Ίσως και προληπτικά. Μιας και τον Σεπτέμβριο θα είναι διαθέσιμα τα στοιχεία και του Β’ τριμήνου. Του οποίου κοντεύουμε να διανύσουμε, μέσα στην αβεβαιότητα και την αναμονή…
Επίσης οι ακολουθούμενες πολιτικές, εντός και εκτός οδηγιών Τρόικα, κάθε άλλο παρά προδιαθέτουν θετικά. Συνεχείς αναβολές σε ιδιωτικοποιήσεις, εκμετάλλευση κάθε γνωστού και άγνωστου τρυκ και νομικού παραθύρου για νέους διορισμούς στο δημόσιο (ακόμη και χωρίς εξασφάλιση πόρων), παράταση της διαπραγμάτευσης επί 15 μήνες με βαρύτατη επιδείνωση των αρχικών όρων και σημαντικότατες απώλειες χρηματοδότησης για την πραγματική οικονομία και τόσα άλλα, το μόνο που “επιτυγχάνουν” είναι να αυξάνουν την επιφυλακτικότητα απέναντι στην χώρα. Για να μην πω, ότι δημιουργούν επενδυτική αποστροφή σε αυτήν…
Ας μην θεωρήσει λοιπόν κανείς ότι υπάρχουν ελπίδες για αξιόλογη, ουσιαστική και διατηρήσιμη ανάκαμψη. Ίσως υπάρξει μια βελτίωση, ίσως και αισθητή. Αλλά αυτό θα είναι όλο. Τις ελπίδες για πραγματική ανάπτυξη, ο Ελληνικός λαός τις άφησε πίσω του, στις 24 Ιανουαρίου 2015. Αν θα καταφέρει τις αποκτήσει ξανά ποτέ και πότε θα συμβεί αυτό, θα το δείξει ο χρόνος…
www.capital.gr
