Του Παναγιώτη Αλιμήση
Για άλλη μια φορά το καθεστώς της Βόρειας Κορέας δοκιμάζει τις αντοχές της Δύσης, εκτοξεύοντας πυραύλους και απειλές προς πάσα κατεύθυνση. O στρατός της Βόρειας Κορέας δίνοντας ρεσιτάλ επίδειξης και εντυπωσιασμού εκτόξευσε με επιτυχία βαλλιστικό πυραύλο, που λέγεται ότι πέρασε πάνω από τη Ιαπωνία. Η τελευταία εκτόξευση έδειξε μεταξύ άλλων ότι ο Κιμ Γιονγκ Ουν είναι έτοιμος για άλλον έναν κύκλο αντιπαράθεσης με την Δύση, ενώ ταυτόχρονα, έχει βελτιώσει τις στρατηγικές δυνατότητές του, (σε σύγκριση με τις προηγούμενες αποτυχημένες προσπάθειες) κάτι που εύλογα προκαλεί πονοκέφαλο στο Πεντάγωνο.
Από το 2006, όταν η Πιονγκ Γιάνγκ πραγματοποίησε την πρώτη πυρηνική δοκιμή, έχουν ακολουθήσει δεκάδες κρίσεις και διαπραγματεύσεις μεταξύ των δυο πλευρών, οι οποίες έχουν καταλήξει στον συμβιβασμό, διατηρώντας λίγο-πολύ, το ίδιο στάτους κβο που ισχύει από τον πόλεμο της Κορέας το 1953.
Σε το ότι αφορά τον μεγάλο συμβατικό στρατό της Βόρειας Κορέας που αριθμεί 1 εκατομμύριο άνδρες οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους δεν ανησυχούν. Και αυτό, γιατί ο οπλισμός και η εκπαίδευσή του, έχει μείνει στα πρότυπα της δεκαετίας του ’60, με αεροσκάφη, τανκς και υποβρύχια που στις μέρες μας κοσμούν τα μουσεία γειτονικών χωρών. Ενδεικτικά μόνο, η χώρα χρησιμοποιεί ακόμα το σοβιετικό αεροσκάφος Mig-15 Fagot το οποίο διακρίθηκε στον πόλεμο της Κορέας!
Ωστόσο, οι πύραυλοι που αναπτύσσει το καθεστώς -εις βάρος της διαβίωσης του εξαθλιωμένου πληθυσμού-, είναι άλλο κεφάλαιο. Η εμβέλεια των πυραύλων, θεωρητικά τουλάχιστον, μπορεί να θέσει σε άμεσο κίνδυνο στρατιωτικής σημασίας στόχους των ΗΠΑ στον Ειρηνικό Ωκεανό, ενώ παράλληλα θέτει υπό αμφισβήτηση την ευρύτερη στρατιωτική κυριαρχία της -καθώς και των συμμάχων της- στην περιοχή. Με λίγα λόγια, οι πύραυλοι της Βόρειας Κορέας έχουν την δυνατότητα να λειτουργήσουν αντισταθμιστικά έναντι οποιασδήποτε απειλής και να αντικαταστήσουν τα αεροπλάνα και το πυροβολικό. Τα απαρχαιωμένα αεροπλάνα της χώρας, δεν είναι σε θέση να μεταφέρουν με ασφάλεια το φορτίο τους σε συγκεκριμένους στόχους-αν ποτέ αυτό απαιτηθεί.
Ταυτόχρονα, η πυρηνική δυνατότητα των πυραύλων, οπωσδήποτε αναβαθμίζει ως ένα βαθμό την διαπραγματευτική ισχύ του καθεστώτος σε περιόδους κρίσεων, παρότι δεν προβλέπεται από αναλυτές να αποκτήσει σημαντική πυρηνική υπεροπλία στο μέλλον. Δεκαετίες κυρώσεων και απομονωτισμού, δεν επιτρέπουν την εισαγωγή της απαιτούμενης τεχνολογίας και τεχνογνωσίας, που θα αναβαθμίσει το υπάρχον προβληματικό στρατιωτικό υλικό.
Το γεγονός, πάντως, ότι ο απρόβλεπτος Κιμ Γιονγκ Ουν δείχνει ξανά τα δόντια του στην Ουάσιγκτον, είναι αρκετό για να τεθεί σε ύψιστη επιφυλακή η πολεμική μηχανή των ΗΠΑ.
Είναι επίσης γεγονός, ότι οι Αμερικανοί και η Δύση θεωρούν ότι πίσω από την πυραυλική «επανάσταση» της Πιονγκ Γιάνγκ κρύβεται η Κίνα, της οποίας τα συμφέροντα διακυβεύονται από την δυναμική αμερικανική παρουσία στην στρατηγική και κατάσπαρτη από υδρογονάθρακες «Κίτρινη Θάλασσα».
Ο ρόλος του «κινεζικού δράκου»
Οι Δυτικοί υποψιάζονται ότι επί σειρά ετών, η Κίνα προμήθευσε «κρυφά» την Πιονγκ Γιανγκ με πυραυλική τεχνολογία που πρόσφατα δοκιμάστηκε με καλύτερα αποτελέσματα απ’ ότι άλλες φορές. Πριν από τρία χρόνια, προκλήθηκε πανικός στον Λευκό Οίκο όταν σε παρέλαση στην βορειοκορεατική πρωτεύουσα εμφανίστηκε διηπειρωτικός βαλλιστικός πύραυλος (ICBM) που πιστεύεται πως ήταν ο Hwasong-14 κινεζικής τεχνοτροπίας όπως και το όχημα που τον μετέφερε! Η ίδια περίπου εικόνα δημοσιεύθηκε και από το Reuters πριν από λίγους μήνες, πάλι σε παρέλαση, αν και αυτή τη φορά ορισμένα δημοσιεύματα ισχυρίζονταν πως πρόκειται για πύραυλο… ρέπλικα… που εξυπηρετούσε προπαγανδιστικούς σκοπούς.
Η κινεζική ηγεσία προσπαθεί όσο διακριτικά γίνεται να παίξει τον ρόλο του διαμεσολαβητή στην παρούσα κρίση, προτείνοντας λύσεις και προς τις δυο πλευρές. Την ίδια στιγμή όμως, σπεύδει να εξασφαλίσει τον ζωτικό χώρο της Κίνας με κατασκευή νησιών και πλωτών βάσεων σε διαφιλονικούμενες θαλάσσιες περιοχές.
Επιπλέον, η Κίνα θα καλωσόριζε μια «ανοικτή συμμαχία» με την Βόρεια Κορέα. Άλλωστε έχει τρεις βασικούς λόγους για να το κάνει.
Πρώτον: Το Πεκίνο, δεν θέλει να καταρρεύσει βίαια το καθεστώς του Κιμ Γιονγκ Ουν, γιατί τότε η χώρα θα πέσει πιθανότατα στην αγκαλιά των ΗΠΑ και ως συνέπεια, ο αμερικανικός στρατός να μετακινηθεί μια ανάσα από τα σύνορα της Κίνας. Δεύτερον, η Βόρεια Κορέα, είναι από τους σημαντικότερους πελάτες κινεζικών προϊόντων, από ήδη πρώτης ανάγκης (αλεύρι, ρουχισμός) μέχρι δευτερεύον στρατιωτικό υλικό (κράνη, χειροβομβίδες, παροχή παλιών ανταλλακτικών). Τρίτον, το καθεστώς είναι ο μόνος σύμμαχός της στην περιοχή, δεδομένου ότι οι βασικοί ανταγωνιστές, Νότια Κορέα, Ταιβάν, Ιαπωνία, Φιλιππίνες και Βιετνάμ, έχουν δημιουργήσει ένα στρατιωτικό δίκτυο υπό την σκέπη των ΗΠΑ.
Τι μπορεί να κάνει ο Τραμπ;
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλτ Τραμπ, όπως και οι προκάτοχοί του, προειδοποίησε τον Κιμ Γιονγ Ουν να μην προκαλεί γιατί όπως είπε «θα απαντήσει σκληρά». Φυσικά, οι προειδοποιήσεις δεν πτοούν τον Βορειοκορεάτη ηγέτη, ο οποίος είναι νεαρός σε ηλικία και έχει να αποδείξει πολλά τόσο έναντι των ΗΠΑ, όσο και στο εσωτερικό στρατιωτικό κατεστημένο της χώρας του που τον… παρακολουθεί στενά.
Σε κάθε περίπτωση, η οποιαδήποτε απερισκεψία της κάθε πλευράς ίσως δυναμιτίσει το ψυχροπολεμικό κλίμα στην γραμμή αντιπαράθεσης Βορρά και Νότου με απρόβλεπτες συνέπειες. Το γεωπολιτικό περιβάλλον της κορεατικής χερσονήσου δεν είναι το ίδιο με εκείνο της Μέσης Ανατολής. Η Πιονγκ Γιανγκ, σε αντίθεση με τα αραβικά κράτη, είναι έτοιμη να θυσιάσει τα πάντα αν δει ότι ο πόλεμος είναι προ των πυλών.
Υπολογίζεται ότι οι απώλειες σε μια στρατιωτική αναμέτρηση θα είναι μεγάλες και για τις δυο πλευρές εξαιτίας της ιδιόρρυθμης γεωγραφίας της περιοχής. Μόνο τις πρώτες ώρες οι νεκροί συμπεριλαμβανομένων των αμάχων θα υπολογίζονται σε δεκάδες χιλιάδες. Τις πρώτες μέρες ενός πιθανού πολέμου, η Βόρεια Κορέα μπορεί να πλήξει ανεπανόρθωτα με ρουκέτες και πυροβολικό την πρωτεύουσα της Νότιας Κορέας Σεούλ και τις αμερικανικές δυνάμεις που βρίσκονται μόλις 35 χιλιόμετρα από τα σύνορα. Μπορεί ο οπλισμός του καθεστώτος να είναι απαρχαιωμένος, ωστόσο, είναι σε θέση να προκαλέσει μεγάλο σύντομο σοκ στο συμμαχικό στρατόπεδο, που ίσως επιφέρει ακόμα και πολιτική αναταραχή σε Ουάσιγκτον και Σεούλ. Προκειμένου δε να επιβιώσει το καθεστώς, ίσως χρησιμοποιήσει και το πυραυλικό του οπλοστάσιο με όλη την γκάμα των όπλων.
Από την πλευρά του ο Τραμπ, μάλλον προτιμά να μην κάνει την «κολωτούμπα» αναιρώντας όσα έλεγε προεκλογικά περί «απομονωτισμού». Ταυτόχρονα όμως δεν θέλει και να δώσει την εντύπωση στην Κίνα και στους συμμάχους του ότι εγκαταλείπει την περιοχή φεύγοντας με την… ουρά στα σκέλια. Προς το παρόν, το πιο πιθανό είναι να ακολουθήσει την πολιτική των προκατόχων του ενισχύοντας στρατιωτικά τις τοπικές του συμμαχίες, κυρίως σε επίπεδο ασκήσεων.
Ο Παναγιώτης Αλιμήσης είναι ιστορικός και διεθνολόγος