Τα τρέχοντα διεθνή γεγονότα ανέλυσε o διακεκριμένος Διεθνολόγος και Στρατιωτικός Αναλυτής, Δρ. Αθανάσιος Δρούγος, σε μια εφ’όλης της ύλης συνέντευξη που παραχώρησε αποκλειστικά στο Activenews.gr.

Μιλώντας στον Παναγιώτη Σφαέλο, ο Δρ. Δρούγος σχολίασε τις Γαλλικές εκλογές, τους κινδύνους του Brexit, αποτίμησε τις 100 πρώτες μέρες της Προεδρίας Τραμπ, ενώ εξέφρασε τις ανησυχίες του για την κλιμακούμενη ένταση στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις.

• Κύριε Δρούγο, πως αποτιμάτε το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα στην Γαλλία σε σχέση με την πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης; Πιστεύετε ότι θα ενισχυθεί ο Γαλλογερμανικός άξονας, ώστε να ανασχεθεί η Γερμανική ηγεμονία στην ΕΕ;

Πριν έρθω στην Γαλλία θέλω να πω ότι είμαι ανήσυχος για την διεθνή ασφάλεια και αυτό γιατί σε πολλές γωνιές του πλανήτη παρουσιάζεται αστάθεια, τάσεις αποσταθεροποίησης καθώς και νέες μορφές πολέμου μεταξύ τον οποίων είναι και η περίπτωση των υβριδικών πολέμων μη συμβατικού χαρακτήρα όπου εμπλέκονται και ασύμμετρες δυνάμεις και βεβαίως τρομοκρατία. Ο ρόλος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι πολύ σημαντικός και μπορεί να αλλάξει τεραστία  τα δεδομένα σε πολλά σημεία του πλανήτη όπου υπάρχουν συγκρούσεις. Ενδεικτικά αναφέρω την Μέση Ανατολή, την κατάσταση με την  Ρώσο-Ουκρανική διένεξη, καθώς και τις επιχειρήσεις μεταξύ Κίνας και Ιαπωνίας ή μεταξύ Κίνας και άλλων χωρών. Αλλάζει ο πόλεμος και οι διεθνείς σχέσεις σε καθημερινό επίπεδο.

Στην Ευρώπη, τα προβλήματα έχουν να κάνουν: πρώτον, με την σταδιακή έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας από την ΕΕ ∙  δεύτερον, με τις Ρώσικες προκλητικές ενέργειες κυρίως στην Μαύρη Θάλασσα, στην Βαλτική και στην Σκανδιναβική∙ τρίτον, με τις συγκρούσεις στην Ανατολική  Ουκρανία που μαίνονται ακόμα στις περιοχές του Ντονέτσκ και Λουχανσκ∙ τέταρτον, με το γεγονός ότι  η Τουρκία του Ερντογάν δεν ξέρω πόσο σταθεροί σύμμαχοι των ΗΠΑ και της Δύσης θα είναι τα επόμενα χρόνια, καθώς η Τουρκία μπορεί να φύγει από το ΝΑΤΟ και να ενωθεί ευρύτερα με άλλα ισλαμικά και μουσουλμανικά κράτη και να δημιουργήσει ρήγμα στο ΝΑΤΟ.

Στην Γαλλία τώρα. Τα αποτελέσματα των εκλογών ήταν αναμενόμενα, καθώς όποιος και να βρισκόταν αντίπαλος της Λεπέν, θα κέρδιζε. Εφόσον τα ποσοστά κινήθηκαν άνω από 60%, ο Μακρόν έχει υπολογίσιμη αποδοχή παρά την μεγάλη αποχή των Δεξιών και των Αριστερών. Πρέπει να δούμε πως θα πάει και στις βουλευτικές εκλογές βέβαια.  

Ο Μακρόν θέλει σταθερές σχέσεις με ΗΠΑ, επιμένει σε καλές και ελεγχόμενες σχέσεις με την Γερμανία και συγχρόνως  είναι και αντί-Ρώσος. Άρα μετά τις προεδρικές εκλογές στην Αυστρία, τις βουλευτικές εκλογές στην Ολλανδία και τις προεδρικές εκλογές στην Γαλλία, σταθεροποιείται ένα μέτωπο στην Ευρώπη που θα ασχοληθεί με το πώς θα δει ο Τραμπ  τις διατλαντικές σχέσεις, την παραμονή των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας λόγω Ουκρανίας και πρέπει να δούμε και τι γίνεται εντός της Ευρώπης. Είμαι υπέρ μιας Eυρωπαϊκοποιημένης Γερμανίας και όχι μιας Γερμανοποιημένης Ευρώπης που θα είναι αποσταθεροποιητικός παράγοντας. Ο Γερμανοκεντρισμός δεν είναι καλό πράγμα. Μια ισχυρή Γερμάνια είναι χρήσιμη, αλλά όχι μια Γερμανία που θέλει την υπερκέραση των πάντων.

Ήθελα να προσθέσω ότι  η Γαλλία δεν είναι τυχαία χώρα, καθώς είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, έχει υπερπόντια εδάφη και διαθέτει πυρηνικά, δηλαδή έχει μια σοβαρή δυναμική στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Άρα, για μένα οι πρόσφατες εκλογές ήταν πολύ κρίσιμες, αλλά το Εθνικό Μέτωπο το 2022 ενδέχεται να επανέλθει αν αυτή τη στιγμή ο Μακρόν δεν πάει καλά. Μόνο αν ο Μακρόν πάει καλά, αποφεύγεται η επάνοδος του Εθνικού Μετώπου στις εκλογές το 2022. Διότι, η Λεπέν θα είναι ακόμα νέα τότε και μπορεί να δημιουργήσει νέα δεδομένα. Άρα, θέλει μεγάλη προσοχή. Επίσης, ο Μακρόν πρέπει να ασχοληθεί με την ανεργία και με το πώς να ενισχύσει τον Γαλλογερμανικό άξονα και την κοινή αμυντική ταυτότητα της Ευρώπης.

Προσβλέπω στον Μακρόν αλλά πρέπει να δούμε πως θα πάει ο Μακρόν στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές. Πρέπει να πάει καλά για να έχει και κοινοβουλευτική δύναμη.

• Το γεγονός ότι ο Μακρόν δεν έχει κάποιο κόμμα δημιουργεί προβλήματα στην δύναμη του;

Λογικά, ο Μακρόν θα μεταβεί στην σύσταση κάποιας μορφής κόμματος που θα έχει μέσα Γκολικούς και Σοσιαλιστές.

Δεν βλέπω στελέχη από τα άκρα (Λεπέν και Μελανσόν) Ο Μακρόν πρέπει να προσέξει να μην πάρει «παλιά σταφύλια», δηλαδή πολιτικούς με ξεφτισμένες καριέρες διότι αυτοί είναι αδύναμα μοντέλα. Κατόπιν τούτου, χρειάζεται μια διεύρυνση με σημαντικές προσωπικότητες.

• Τι γνώμη έχετε για την πορεία του Brexit; Πιστεύετε ότι υπάρχει δυνατότητα μιας ειδικής σχέσης Βρετανίας-ΕΕ στο μέλλον; 

Κατά πρώτον, δεν ξέρω, αν σήμερα γινόταν εκ νέου δημοψήφισμα στην Μεγάλη Βρετανία κατά πόσο θα έβγαινε 51% υπέρ του Brexit.  Για τις πρόωρες εκλογές, η Τερέζα Μέι ποντάρει στο ότι υπερτερεί σε ποσοστά και έχει απέναντι της τον  Τζέρεμι Κόρμπιν, ο οποίος μου θυμίζει κάτι παλιούς αριστερούς όπως ο Τόνι Μπεν η ο Μάικλ Φουτ μέχρι που το Εργατικό Κόμμα γύρισε προς τα δεξιά με τον Τόνι Μπλερ και τον Γκάρντεν Μπράουν και συνεπώς είδαμε μια άλλη μορφή Εργατικού Κόμματος. Η συγκεκριμένη ηγεσία (Κόρμπιν) του Εργατικού Κόμματος εμμένει σε παλαιομοδίτικες αντιλήψεις που αφορούν στην ασφάλεια της Μεγάλης Βρετανίας σε μια φάση που η Τερέζα Μέι δείχνει ψηλά ποσοστά και είναι αποφασισμένη να προχωρήσει στο Brexit μετά την επίκληση του Άρθρoυ 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας. Δεν είμαι σίγουρος αν θα έχουμε soft ή hard Brexit. Ο Γιούκνκερ και οι άλλοι αξιωματούχοι της ΕΕ ενδέχεται να είναι πολύ σκληροί στις διαπραγματεύσεις. Αλλά πρέπει να δούμε και την πολιτική του Μακρόν αλλά και την Γερμανική κυβέρνηση μετά τις εκλογές της 24/9/17 όπου λογικά φαίνεται να βγαίνει η Μέρκελ.

Το Brexit επηρεάζει το City του Λονδίνου που είχε συμφέροντα σε μια διευρυμένη ΕΕ. Επίσης, επηρεάζει την πορεία της κοινής εξωτερικής και αμυντικής πολίτικης της ΕΕ. Οι Βρετανοί αξιωματικοί θα φύγουν από την Στρατιωτική Επιτροπή της ΕΕ. Η Βρετανία συμμετείχε στην άμυνα της ΕΕ, έχει πυρηνικά όπλα, συμμετέχει σε ειρηνευτικές  αποστολές, διαθέτει εξειδικευμένους στρατιωτικούς και είναι πολύ ισχυρή σε θέματα κατασκοπείας και intelligence. Επίσης, τι θα γίνει αν η  Σκωτία επανέλθει σε δεύτερο αποσχιστικό δημοψήφισμα; Το πρώτο δημοψήφισμα βγήκε υπέρ της παραμονής της στο Ηνωμένο Βασίλειο, διότι η Βρετάνια ήταν μέσα στην ΕΕ. Αν η Σκωτία αποσχιστεί τα πράγματα περιπλέκονται καθώς η Σκωτία θέλει να μείνει στην ΕΕ και, άρα, θα πρέπει να κάνει εκ νέου αίτηση για να ξαναμπεί στην ΕΕ. Η Σκωτία θέλει να μείνει στο NATO και μετά θα πρέπει να κάνει δικής της αίτηση ένταξης στο ΝΑΤΟ. Μην ξεχνάμε ότι οι πυρηνικές βάσεις της Βρετανίας βρίσκονται στην Σκωτία και θα  πρέπει να φύγουν μετά το Brexit καθώς  η Σκωτία θα έχει δική της στρατιωτική δύναμη αλλά θέλει να είναι αποπυρηνικοποιημένη ζώνη.  Άρα, οι βάσεις πυρηνικών που θα πάνε; Στο Νόρφολκ ή στο Πλύμουθ; Αυτά παίρνουν χρόνο. Άρα, μπορεί να είναι hard το πλαίσιο του  Brexit και ίσως πάρει και 4 με 5 χρόνια για να ολοκληρωθεί.

• Με τις Βρετανικές βάσεις στην Κύπρο υπάρχει θέμα με το Brexit;

Αυτό είναι πολύ σημαντικό θέμα καθώς πολλοί Κύπριοι δουλεύουν στις Βρετανικές βάσεις του Ακρωτηρίου και της Δεκελείας. Τα νησιά  Φόκλαντ, οι Μαλβίδες και το Γιβραλτάρ ψήφισαν υπέρ της παραμονής της Βρετάνιας στην ΕΕ. Στον βράχο του Γιβραλτάρ που ανήκει στην Βρετανία από το 1703 με την Συνθήκη της Ουτρέχτης, ψήφισαν 96% Bremain. Έχουμε και θέμα με τις Συμφωνίες της Μεγάλης Παρασκευής στο Βόρειο-Ιρλανδικό θέμα, δηλαδή με το αν η Βόρεια Ιρλανδία που ψήφισε κατά του Brexit θα κινηθεί αποσχιστικά από το Ηνωμένο Βασίλειο και ενωτικά με την Δημοκρατία της Ιρλανδίας.  

• Σχολιάστε μας τις εξελίξεις στα Βαλκάνια με την άνοδο του αλβανικού μεγαλοϊδεατισμού. Πιστεύετε ότι θα υπάρξει διαμελισμός των Σκοπίων; Πως επηρεάζει τη χώρα μας αυτή η κρίση;

Από τον Δούναβη μέχρι το Αιγαίο και από την Αδριατική μέχρι την Μαύρη Θάλασσα υπάρχει αστάθεια όχι πολέμου βέβαια αλλά έχουμε πολιτική κρίση στην Κροατία, ο νέος Πρόεδρος της Σερβίας, Βούζιτς είναι εθνικιστής και έχει ζητήσει στρατιωτική βοήθεια από την Μόσχα, ενώ τα Βαλκάνια είναι με τις ΗΠΑ. Έχουμε εκλογές στην Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας, Σέρμπσκα, η οποία θέλει να αποσπαστεί από την Βοσνία, υπό τον Πρόεδρο Ντόντικ, και να ενωθεί με την Σερβία. Υπάρχει κίνδυνος διάσπασης της Βοσνίας. Το Μαυροβούνιο πρόκειται να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ μέσα στους επόμενους δύο μήνες και έτσι η Αδριατική Θάλασσα μετατρέπεται σε θάλασσα του ΝΑΤΟ που ελέγχει πολλά πράγματα.

Επίσης, έχουμε εκλογές στην Αλβανία. Η Αλβανοκεντρική πολιτική του Έντι Ράμα στο Πρέσεβο, στο Τέτοβο και στο Κόσοβο, οπού έχουμε και πρόωρες εκλογές γιατί έπεσε η κυβέρνηση. Ο Αλβανικός παράγοντας θα ενδυναμωθεί. Πολιτικά, εθνοκεντρικά, ιδεολογικά, ύπουλα υβριδικά και όχι μόνο η Αλβανία βρίσκεται σε εκτασιακή διεύρυνση. Η πιθανότητα μιας μεγάλης Αλβανία είναι μια πραγματικότητα. Και δεν είναι μόνο τα Τίρανα αλλά και η Πρίστινα μαγνητικοί πόλοι του αλβανικού υπερεθνικισμού.

Ένα άλλο θέμα είναι οι Τζιχαντιστές που επιστρέφουν από την Μεσοποταμία (Συρία και Ιράκ). Σύμφωνα με μια μελέτη μου του 2016 για το ΝΑΤΟ, περίπου 150 τζιχαντιστές είναι από το Κόσσοβο 150 περίπου από την Αλβανία και περίπου 150 από την Βόσνια στο ισλαμικό μέρος. Υπάρχει κίνδυνος ισλαμικής τρομοκρατίας και τζιχαντισμού. Άρα, αν λάβουμε υπόψη ότι στα βαλκάνια το ΝΑΤΟ έχει δημιουργήσει έναν στρατό 5.000 Κοσοβάρων και 7.000 σε εφεδρεία. Έτσι, 13.000 πρώην στρατιώτες του UCK έμειναν άνεργοι και ενώθηκαν με UCKαδες στο Τέτοβο. Αυτοί περιφέρονται στα Βαλκάνια εμπλεκόμενοι σε διάφορες παράνομες ενέργειες, η Ελλάδα απειλείται στα βόρεια σύνορα της από ασύμμετρες απειλές, μη συμβατικές και μη γραμμικές.

Στα Σκόπια το θέμα είναι κυρίως πολιτικό. Ο Γκρουεφσκι με το VMRO ήρθε πρώτος με 51 έδρες αλλά τα τρία αλβανικά κόμματα της αντιπολίτευσης δεν θέλουν να πάνε με τον Γκρουεφσκι αλλά με τους σοσιαλιστές του Ζάεφ που συγκέντρωσαν 49 έδρες, οπότε κάνουν 69 έδρες  και έχουν πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο των 120 εδρών. Επίσης, εξέλεξαν τον ακραίο Ταλάτ Τζαφερι  για πρόεδρο της βουλής των Σκοπίων. Ο Τζαφέρι επιτήρησε την δολοφονία οχτώ  Σκοπιανών αστυνομικών των ειδικών δυνάμεων στο Κόσοβο το 2001. Υπάρχει και μνημείο των νεκρών αστυνομικών. Ο νέος πρόεδρος της βουλής των Σκοπίων είναι λοιπόν «αιματοβαμμένος» και γι’αυτό και τα επεισόδια στο Σκοπιανό Κοινοβούλιο.

Συνεπώς, θεωρώ ότι αν δεν επέμβει προληπτικά το ΝΑΤΟ και η ΕΕ θα έχουμε πρόβλημα. Είδα και την παρουσία τον υπ. αριθμόν 7 του State Department του κ. Χοιτ Μπραϊαν Γι που πήγε στα Σκόπια και μίλησε με όλους πλην του Γκρουέφσκι. Συναντήθηκε όμως με τον Πρόεδρο των Σκοπιών Ιβάνοφ που είναι σύμμαχος του Γκρουέφσκι και ψευδό-Σλαβομακεδόνας. Άρα, αν δεν σταθεροποιηθεί η κατάσταση υπάρχει πρόβλημα.

Να κλείσω με 3 προτάσεις:

1. Αν επέμβει το ΝΑΤΟ, η χώρα μας πρέπει να είναι μέσα στις ανθρωπιστικές εκστρατείες ώστε να μην έχουμε περαιτέρω  μετανάστες από τα Σκόπια.
2. Η ΕΕ πρέπει να δείξει μια προληπτική  διπλωματία, δηλαδή να ικανοποιήσει κάποια εσωτερικά αιτήματα των Αλβανών των Σκοπιών βάσει της Συμφωνίας της Οχρίδας του 2001, όπως π.χ. μερική αποδοχή αλβανικής γλώσσας.
3. Πρέπει να αποφευχθεί η εμπλοκή των UCKάδων του Κοσόβου και η πλήρη ενοποίηση τους με UCKάδες του Τετόβου.

Γενικά, απαιτείται προληπτική διπλωματία από τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Στολτενμπεργκ και από την Ύπατη Εκπρόσωπο εξωτερικής πολιτικής  της ΕΕ, Μονγκερίνι  ώστε να ελέγξουν τη κατάσταση στα Σκόπια, διότι ο UCK έχει  πολύ καλό αντάρτικο στρατό. Τα Σκόπια έχουν καλή αστυνομία για αποτροπή παραστρατιωτικής δράσης αλλά έχουν αδύναμο στρατό και πανσπερμία υλικού. Αυτός δεν είναι στρατός.

• Πως κρίνετε την Τουρκική επιθετικότητα ειδικά στην Κυπριακή ΑΟΖ; Πιστεύετε ότι θα υπάρξει κλιμάκωση της έντασης;

Αυτή τη στιγμή η Τουρκία ενιαία εκλαμβάνει τον Ελληνισμό από τον Έβρο μέσω Αιγαίου μέχρι τα ελεύθερα μέρη της Κύπρου στην Αμμόχωστο και τον χτυπά και τον χαστουκίζει.  Ανησυχώ για θερμό επεισόδιο μέσα στο 2017. Στα ενεργειακά οικόπεδα της Γαλλικής ΤOTAL και της Ιταλικής ΕΝΙ, η Κυπριακή άμυνα στρατιωτικά δύσκολα θα αντιμετωπίσει μια διευρυμένη Τουρκική αεροναυτική άσκηση.  Η Τουρκία θεωρεί ότι η Κύπρος δεν έχει υφαλοκρηπίδα. Οι Τούρκοι βέβαια δεν τολμάνε να χτυπήσουν τις εταιρείες.

Είμαι ανήσυχος όμως για το πόσο θα αντέξει η άμυνα της Κύπρου στην γραμμή του Αττίλα.  Υπάρχει τουρκική αεροναυτική υπεροχή, έχει 30.000 στρατιώτες στα κατεχόμενα. Έχει το παράνομο αεροδρόμιο Τύμπου που χρησιμοποιεί στρατιωτικά. Η Τουρκία έχει στρατό στην Αττάλεια. Με μια βάση στην Πάφο, η Ελλάδα δεν θα είναι ικανή να βοηθήσει την Κύπρο αποτελεσματικά. Η Κύπρος δεν έχει ισχυρές ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις. Οι Αιγύπτιοι  και οι Ισραηλινοί δεν θα καλύψουν αμυντικά την Κύπρο. Το Ισραήλ έχει σχέσεις και με Τουρκία. Υπάρχει  φιλοισραηλινό λόμπυ στην Τουρκία και φιλοτουρκικό λόμπυ στο Ισραήλ.

Θέλω να ξέρω πως θα δει ο Τραμπ την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, μετά την επίσκεψη Ερντογάν, την συνάντηση Τιλερσον-Κοτζιά και την επικείμενη σύνοδο του ΝΑΤΟ.

Άρα, καταλήγω, υπάρχει κίνδυνος θερμού ναυτικο-μεταναστευτικού επεισοδίου στο Αγαθονήσι ή σε μια βραχονησίδα. Στην Κυπριακή ΑΟΖ βλέπω αστάθεια πάντως.

• Η δήλωση του Πρόεδρου Αναστασιάδη στα ΜΜΕ ότι μπορεί να επανέλθει στην Γενεύη για συνομιλίες έχει κάποια βάση αυτό; Είναι καλή στιγμή για λύση του Κυπριακού;

Φοβάμαι ότι οι ξένοι θα πιέσουν πολύ για λύση αλλά μπορεί να είναι η κάκιστη λύση. Κάθε αύριο και χειρότερη λύση βέβαια. Το 2004, ο μακαρίτης Τάσσος Παπαδόπουλος είδε το τέλος της Κύπρου και δεν υπέγραψε. Ο Αναστασιάδης κινείται στην διαδικασία του να συγκλίνει για να μην πουν ότι εξαιτίας του κατέρρευσαν οι διαπραγματεύσεις. Δεν πρέπει να είμαστε απορριπτικοί, αλλά απλώς να σκεφτούμε μήπως η μη λύση είναι καλύτερη από μια κακή λύση. Να πάει ο Αναστασιάδης στις συνομιλίες αλλά να μην προχωρήσει σε πράγματα που είναι εκτός πραγματικότητας γιατί ο διάολος κρύβεται στην λεπτομέρεια. Τουλάχιστον, τώρα η Κύπρος έχει την εξουσία στην Λευκωσία και έχει και έδρα στον ΟΗΕ.

• Τι λέτε για το ζήτημα της πιθανής κατασκευής πυρηνικού εργοστασίου από τον Ερντογάν; 

Πρώτον, η Τουρκία έχει αναπτύξει διαστημικό πρόγραμμα με δορυφόρους που εκπέμπουν σε όλες τις ισλαμικές χώρες κάνοντας και προπαγάνδα. Δεύτερον, η Τουρκία πλασάρει νέα πυραυλικά συστήματα, Τρίτον, η Τουρκία κάνει συμπαραγωγές όπλων με άλλες χώρες. Τέταρτον, η Τουρκία μελετάει την κατασκευή πυρηνικού εργοστάσιου στην σεισμόπληκτη περιοχή του Ακούγιου της Αττάλειας με Ρώσικους πόρους. Μετά η Τουρκία θα δίνει φτηνό ηλεκτρισμό από την πυρηνική ενεργεία. Η Τουρκία συνεργάζεται με το Πακιστάν στα πυρηνικά. Ο Νετανιάχου είπε στον Γιώργο Παπανδρέου ότι οι Τούρκοι έχουν, ανά πάσα στιγμή, την δυνατότητα να κατασκευάσουν ατομική βόμβα. Η πιθανή πυρηνικοποίηση της Τουρκίας τα επόμενα 10 χρόνια είναι πολύ ανησυχητική εξέλιξη ιδιαίτερα για την χώρα μας. Βεβαία, το ΝΑΤΟ δεν επιτρέπει στην Τουρκία να γίνει πυρηνική δύναμη και από το 1970 η Τουρκία είναι μέλος της συνθήκης για την μη διασπορά πυρηνικών οπλών. Αλλά, στο μέλλον δεν αποκλείεται η Τουρκία να αποχωρήσει από την ανωτέρω συνθήκη η να ζητήσει μια πιο χαλαρή σχέση με το ΝΑΤΟ και να προχωρήσει στην πυρηνικοποίηση της.  

• Ποια η νέα σχέση ΗΠΑ-Τουρκίας μετά την εκλογή Τραμπ;

Ο Τραμπ έχει μια εκκεντρική αντίληψη για τις διεθνείς σχέσεις και τα βλέπει όλα σε διμερές επίπεδο, σε αντίθεση με τον Κλίντον, τον Ομπάμα αλλά και το Bush Junior που πίστευαν στην πολυμερή διπλωματία. Ας περιμένουμε να δούμε πως θα εξελιχθεί. Οι Σύμβουλοι του Τραμπ είναι ακραιφνείς ρεπουμπλικάνοι ενώ ο Τραμπ μπήκε πειρατικά στο ρεπουμπλικανικό κόμμα. Υπάρχει σύγκρουρη Τραμπ με αμερικανικό κατεστημένο. Οι Σύμβουλοι του θεωρούν την Ρωσία εχθρό πιστεύουν στο ΝΑΤΟ και είναι αντίθετοι με μονομερείς ενέργειες. Υπάρχει τάση κάποιων στην Αμερικανική Κυβέρνηση να στηρίξουν τους Κούρδους. Ακολουθούν το μοντέλο Ράμσφελντ χρησιμοποιώντας ντόπιες στρατιωτικές δυνάμεις και με την αεροπορία τους καλύπτουν οι ΗΠΑ, όπως έγινε στο Αφγανιστάν. Οι Κούρδοι τους είναι χρήσιμοι τώρα και σε κάποια στιγμή ίσως τους δώσουν αυτονομία αλλά όχι άμεσα. Άρα, βλέπω δύσκολες σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκιάς λόγω Κουρδικού και λόγω ΝΑΤΟ, όπου η Τουρκία έχει διαφορετική ατζέντα σε πολλά θέματα. Μην ξεχνάμε ότι Τουρκία συνδράμει συμπληρωματικά μόνο στις επιχειρήσεις κατά του ISIS αλλά όχι επισήμως (δεν είναι μέλος της συμμαχίας κατά του ISIS). Ακόμα και αν οι διμερείς συμφωνίες ΗΠΑ- Τουρκιάς είναι επικαλυπτικές, στο βάθος των συμφωνιών θα υπάρχει καχυποψία.

• Τι συμβαίνει στο θέμα της Βόρειας Κορέας και πως θα κινηθούν οι ΗΠΑ;

Για την Βόρεια Κορέα, υπάρχουν διεθνείς κυρώσεις (Απόφαση 18/74 του ΟΗΕ)  τις οποίες δεν εφαρμόζει η Κινά, η οποία ανησυχεί ότι αν πέσει το καθεστώς Κιμ Γιονκ Ουν θα υπάρξει μεγάλη ροή προσφύγων και μεταναστών προς την Κίνα, καθώς  η παραμεθόριος της Κίνας με την Κορέα είναι 1.300 χιλιόμετρα.

Ας δούμε τα 3 πιθανά σενάρια για την Βόρεια Κορέα:

1^ο Σενάριο: Διπλωματική πίεση από τις ΗΠΑ και τη διεθνή κοινότητα προς την Βόρεια Κορέα για λύση γιατί η Βόρεια Κορέα έχει πυρηνικό πρόγραμμα και μεγάλη πυραυλική δύναμη που μπορεί να πλήξει τη Νότια Κορέα, την βόρεια Ιαπωνία ίσως και την Αλάσκα ακόμα στο μέλλον (με τις πυραυλικές δοκιμές μπορεί να επεκταθεί η ακτίνα δράσης του). Αν η Κινά δεν επέμβει, τα πράγματα θα χειροτερεύσουν.

2^ο Σενάριο: Προληπτική ενέργεια από την Βόρεια Κορέα. Ο Κιμ Γιανγκ Ουν, με την ιδιορρυθμία του, την εκκεντρικότητα του και τις εμμονές του, είναι ικανός να κάνει προληπτική ενεργεία κατά της Δύσης. Αλλά, μετά θα ισοπεδωθεί από τις ΗΠΑ. Αν αντεπιτεθεί η Βόρειος Κορέα θα χτυπήσει την Νότια Κορέα, καθώς δεν υπάρχει συνθήκη ειρήνης αλλά απλή ανακωχή που ανατρέπεται αμέσως.  Μην ξεχνάμε ότι τα βόρεια προάστια της Σεούλ είναι στην πυραυλική ακτίνα της Βόρειας Κορέας.

3^ο Σενάριο: Προληπτική ενέργεια (pre-emptive strike) από τις ΗΠΑ. Το καθεστώς της Βόρειας Κορέας γκρεμίζεται (implosion) και αρχίζει ανταρτικό των κομμουνιστών του καθεστώτος.

• Σε γενικές γραμμές, πως αποτιμάτε τις 100 πρώτες ημέρες της διακυβέρνησης Τραμπ;

Ο Τραμπ δεσμεύεται από τους σκληροπυρηνικούς  του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και όποτε αρκετά πράγματα που υποσχέθηκε δεν θα γίνουν. Ένα μέρος μόνο της εσωτερικής προεκλογικής του ατζέντας του Τραμπ θα προχωρησει. Δεν βλέπω να προχωράει το τείχος στα σύνορα με το Μέξικο διότι υπάρχουν ιδιωτικές περιούσιες στην περιοχή. Για να αλλάξει του νόμους στις Πολιτείες της περιοχής θα χρειαστούν χρονιά. Το τείχος είναι 3.150 χιλιόμετρα ολόκληρο το Πανεπιστήμιο του Βrownsville θα βρεθεί μισό στις ΗΠΑ και μισό στο Μέξικο. Δεν γίνονται αυτά τα πράγματα εύκολα. Μικρά κομμάτια τείχους με παρατηρητήρια με σκοπιές των 20-25 χιλιομέτρων μπορεί να γίνουν. Αλλά όχι ενιαίο τείχος.

Ως προς την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ, ο Τραμπ κάνει κωλοτούμπες. Οι 100 πρώτες μέρες είναι περίεργες. Ένα μεγάλο λάθος που έχει  κάνει είναι ότι  δεν έχει πολλούς υφυπουργούς και λείπει προσωπικό στο ΥΠΕΞ και η κυβέρνηση δεν μπορεί να ανταποκριθεί στα καθήκοντα της. 

• Για την αποπομπή Κόμει (FBI) θέλετε να σχολιάσετε;

Είναι αξιοπερίεργο που δεν απεπέμφθη ο Αρχηγός του FBI ούτε μετά την τρομοκρατική επίθεση της 11^ης  Σεπτεμβρίου 2001, ενώ τον Κόμει τον απέπεμψαν συνοπτικά. Μια φορά μόνο απεπέμφθη ο Αρχηγός του FBI από τον Κλίντον. Πιστεύω λοιπόν ότι ο πιο πιθανός λόγος είναι ότι ο Κόμει γνωρίζει τις σχέσεις του Τραμπ με τους Ρώσους και σκόπευε να κάνει ανεξάρτητη έρευνα για το θέμα αυτό.

• Πως βλέπετε την ελληνική εξωτερική πολιτική σήμερα; Είναι επαρκής, δεδομένων των τεράστιων προκλήσεων που δεχόμαστε ως χώρα; Επίσης, πιστεύετε ότι η κυβέρνηση εκμεταλλεύεται διπλωματικά την  σημαντική γεωστρατηγική θέση της χώρας στην εξωτερική πολιτική που ασκεί;

Επειδή η οικονομική και κοινωνική κατάσταση στην πατρίδα μας είναι καταστροφική, η Ελληνική εξωτερική και αμυντική πολιτική έχει υποστεί καθίζηση. Οι στρατιωτικές ασκήσεις είναι μειωμένες. Η χωρά έχει μειώσει την παρουσία της σε διεθνή κέντρα λήψης αποφάσεων (ΕΕ και ΝΑΤΟ). Είμαστε πολύ υποβαθμισμένοι στο ΝΑΤΟ και δεν συμμετέχουμε επαρκώς στην κοινή εξωτερική πολιτική της ΕΕ. Υστερούμε και σε εξοπλισμούς. Οι στρατιωτικοί έχουν χάσει κάθετα τα εισοδήματα τους και τα επιδόματα ιδίως οι πιλότοι μας. Πρέπει να παραγγείλουμε αεροσκάφη F35 αλλά δεν έχουμε την οικονομική δυνατότητα. Η πολεμική βιομηχανία παραπαίει με την πώληση και της ΕΛΒΟ. Η θητεία Καμμένου είναι καταστροφική, κατά τη γνώμη μου.

Στην διπλωματία, τα πράγματα είναι αναιμικά και αδύναμα. Ο Κοτζιάς ακολουθεί μια σκληρή γραμμή στο Κυπριακό και έχει φέρει κάποια αποτελέσματα ώστε να μην πάμε σε βιαστικές λύσεις. Αλλά το ΝΑΤΟ δεν μας υπολογίζει διότι θεωρούμαστε αποικία χρέους. Δεν κάνουμε  προτάσεις στο ΝΑΤΟ, δεν συμμετέχουμε σε προγράμματα του ΝΑΤΟ. Διπλωματικά ο Καμμένος και ο Κοτζιάς είχαν κινηθεί προς την Ρωσία στην αρχή, αλλά όταν οι Ρώσοι δεν τους έδωσαν χρήματα για το ελληνικό χρέος, γύρισαν προς τους Αμερικανούς. Αυτά τα γυρίσματα της εξωτερικής μας πολιτικής δεν ακούγονται ωραία όμως. Δεν υπάρχει Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολίτικης. Δεν υπάρχει μια «λεύκη βίβλος» για το τι θέλει η Ελλάδα μέχρι το 2025. Γενικά, έχουμε υποτονική διπλωματία.

Η Ελλάδα δεν εκμεταλλεύεται την κρίση στις σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία και τις καλές σχέσεις της με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Ιορδανία. Δεν υπάρχει οικονομική διπλωματία, ούτε  θρησκευτική διπλωματία αλλά ούτε και στρατιωτική διπλωματία. Θα μπορούσαμε να κάνουμε και αγροτική διπλωματία συνεργαζόμενοι με το Ισραήλ. Δεν διεκδικούμε θέση μη μονίμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας. Γενικά, έχουμε χάσει την επιρροή μας ως χωρά.

• Οι απαντήσεις του Πρόεδρου της Δημοκρατίας στις Τουρκικές προκλήσεις κάνουν καλό η κακό πιστεύετε;

Οι δηλώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας είναι για εσωτερική κατανάλωση καθώς δεν έχουν μεγάλη ακτίνα επιρροής στο εξωτερικό.  

•  Το γεγονός ότι δεν λύθηκε το Σκοπιανό λόγω ανικανότητας ή δικών μας λαθών λέτε να μας βγει σε καλό;

Πράγματι, εδώ ο χρόνος δούλεψε  υπέρ μας. Η μη λύση Σκοπιανού ίσως τελικά να μας βγει σε καλό. Διότι μπορεί να διαλυθούν τα Σκοπιά και μεγάλα κομμάτια του θα απορροφηθούν από την Αλβανία. Όποτε δε θα τίθεται θέμα αναγνώρισης πλέον. Ευτυχώς που δεν βιαστήκαμε να δεχθούμε τις λύσεις σύνθετης ονομασίας που μας πρότειναν.

• Το ΝΑΤΟ ανέλαβε πέρσι την προστασία μας στο θέμα της προσφυγικής κρίσης. Έχει αποδώσει τους καρπούς που περιμέναμε ή πρέπει να υπάρξει και επικουρική δράση εκ μέρους μας;

Η Συμμαχία έχει αναπτύξει τις επιχειρήσεις SΕΑ GUARDIAN και AEGEAN GUARDIAN γιατί υπάρχει μια μαζική είσοδος μεταναστών και προσφύγων από την Συρία. Οι επιχειρήσεις του NATO αλλά και η επιχείρηση SOPHIA της ΕΕ πρόλαβαν πολλά περιστατικά ναυτικών τραγωδιών. Το ΝΑΤΟ ενήργησε αποτρεπτικά δια της παρουσίας του και μονό. Η Τουρκία δεν συνεργάστηκε όμως. Η Τουρκία αρχικά ήθελε να στείλει πρόσφυγες στην κεντρική Ευρώπη. Αλλά επειδή έκλεισε η βαλκανική οδός εγκλωβίστηκαν όλοι οι πρόσφυγες εδώ. H FRONTEX δεν πρόλαβε τα χειρότερα ενώ ορισμένες ΜΚΟ έπαιζαν ύπουλο ρολό. Μετά, βέβαια, με την Συμφωνία ΕΕ-Τουρκιάς, η Τουρκία έκλεισε λίγο τις κάνουλες. Άρα, η επιχείρηση του ΝΑΤΟ δεν μπορώ να πω ότι ήταν επιτυχής ούτε έλυσε το πρόβλημα. Ήταν όμως οριακά αποδεκτή και έλυσε κάποια τοπικά προβλήματα.

• Για την Συμφωνία του Δουβλίνου για το άσυλο τι λέτε; Που προσκρούει μια γενναία μεταρρύθμιση του Δουβλίνου;

Αν ενεργοποιηθεί πάλι η Συμφωνία του Δουβλίνου θα επιστρέψουν πολλοί μετανάστες στην Ελλάδα που έχει ήδη περίπου 70.000 μετανάστες. Η Ελλάδα , η Ιταλία και η Τουρκία θα έχουν σοβαρό πρόβλημα σε περίπτωση ενεργοποίησης του Δουβλίνου. Μια γενναία μεταρρύθμιση του Δουβλίνου προσκρούει στις βουλήσεις των κρατών μελών της ΕΕ και στα προστατευτικά τείχη. Οι εθνικιστικές κυβερνήσεις στην Ουγγαρία και την Πολώνια δημιουργούν προβλήματα με σοβαρές συνέπειες. Ο κέντρο-ευρωπαϊκός εσωστρεφισμός δημιουργεί προβλήματα επί της όλης κατάστασης στη Ευρώπη και επηρεάζει την συνοχή της ΕΕ.

• Η ΕΕ έκλεισε 60 χρόνια από την ίδρυση της και αυτή η επέτειος συμπίπτει με την έναρξη του Brexit. Πως το σχολιάζετε;

Η οριακή επικράτηση της Αυστριακής Προεδρίας από τον οικολόγο κεντρώο υποψήφιο, η επικράτηση φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων στην Ολλανδία, η επικράτηση του Μακρόν και η πολύ πιθανή νίκη Μέρκελ στην Γερμανία ενισχύει το ρεύμα υπέρ της ΕΕ. Βέβαια, σήμερα έχουμε μια Ευρώπη πολύ διαφορετική από αυτήν που είχαν στο μυαλό τους ο Ντε Γκολ, ο Πομπιντού,  ο Σούμαν, ο Μιτεράν και ο Σαν Ζόρες. Αυτή ήταν η Ευρώπη του ανθρωπισμού, των δικαιωμάτων της αλληλεγγύης  όχι του Σόιμπλε.

Θεωρώ ότι η ΕΕ άνοιξε πολύ νωρίς τα σύνορα της σε πολλές χώρες που μπαίνουν και δημιουργούνται πάρα πολλά προβλήματα. Πρέπει να αλλάξει η Γερμανική πολιτική στην Ευρώπη ώστε να μην είναι Γερμανοκεντρική. Η ΕΕ πρέπει να αποκτήσει μια ισχυρή αμυντική ταυτότητα με ισχυρό Ευρωπαϊκό στρατό. Μια πρώτη αναχαίτιση του Brexit έγινε τώρα με τον Μακρόν. Όμως, αν δεν πετύχει ο Μακρόν ή η Ελλάδα  δεν πάει καλά, επιστρέφει ο κίνδυνος Brexit και άλλων προβλημάτων για την συνοχή της Ευρώπης. Η ΕΕ πρέπει να ενώνει τους λαούς σε ένα πολυδιάστατο πλαίσιο ενεργειών, δράσεων και τάσεων.

Ακούστε το ηχητικό της συνέντευξης εδώ:

Επιμέλεια συνέντευξης: Παναγιώτης Σφαέλος

Share on Facebook

Tweet